قرص کاربامازپین در گروهی از داروها به نام ضد تشنج قرار دارد که با کاهش فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در مغز کار می‌کند. این ماده با کاهش تکانه‌های عصبی که باعث تشنج و درد عصبی می‌شوند (مانند نورالژی عصب سه قلو) کار می‌کند. کاربامازپین همچنین برای درمان اختلال دو قطبی استفاده می‌شود. مصرف این دارو مانند سایر داروها دارای عوارضی است که متخصص به دلیل ارجحیت فواید آن توصیه به مصرف کرده است. بنابراین در صورت بروز عوارض جانبی حتما به متخصص اطلاع داده تا در صورت لزوم داروی جایگزین تجویز کند. هنگام مصرف قرص کاربامازپین به تداخلات دارویی نیز توجه نمایید و هرگز خودسرانه شروع به مصرف و یا قطع مصرف ننمایید. در ادامه دوزهای مصرفی، عوارض و روش های جایگزین این قرص را آورده‌ایم.

منبع : قرص کاربامازپین چیست

معرفی قرص کاربامازپین و مکانیسم اثر

قرص کاربامازپین در دسته داروهای ضدتشنج قرار دارد که برای درمان صرع، دردهای نوروپاتی و اختلال دوقطبی تجویز می‌شود. از این دارو به همراه سایر داروها برای کاهش نشانه‌های اختلال اسکیزوفرنی نیز استفاده می‌شود. به طور دقیق‌تر کاربامازپین در دوره‌های شیدایی و یا همزمانی افسردگی با مانیا، متوقف کردن تشنج جزئی، تشنج تونیک و مختلط به کار می‌رود. کاربامازپین با مهار کانال سدیمی باعث افزایش سطح سدیم و آزاد شدن سروتونین می‌شود، همچنین هورمون تیروئید را کاهش می‌دهد. برای آشنایی با انواع اختلالات خلقی کلیک کنید.

داروهای ضدتشنج مانند کاربامازپین می توانند باعث افزایش وزن و هم چنین افزایش اشتها شوند. تقریباً یک پنجم بیماران در حین درمان افزایش وزن به دست می آورند. این می تواند به دلیل احتباس مایعات یا کاهش میزان متابولیسم ناشی از کم کاری تیروئید باشد. زیرا کاربامازپین به طور قابل توجهی سطح هورمون تیروئید محیطی را کاهش می دهد. هورمون تیروئید آستانه تشنج را در انسان کاهش می دهد و می تواند باعث تشنج در بیماران مبتلا به بیماری صرع شود. درمان تیروکسین برای کم کاری تیروئید نیز نشان داده است که در موارد خاص باعث تشنج می شود.

عوارض جانبی کاربامازپین

هر دارویی دارای عوارض جانبی است که قبل از مصرف نسبت به آن‌ها هشدار داده می‌شود، اما با شدید شدن این عوارض گاه نیاز به قطع و یا جایگزینی دارو وجود دارد، بنابراین حتما باید نسبت به عوارض قرص کاربامازپین آگاهی داشته باشید. شایع‌ترین عوارض جانبی قرص کاربامازپین عبارتند از:

• حالت تهوع
• استفراغ
• مشکلات در راه رفتن و هماهنگی
• سرگیجه
• خواب آلودگی
• سایر عوارض جانبی؛ خارش، اختلال گفتاری، آمبلیوپی و خشکی دهان

به طور خاص، استفاده از روش های درمانی که باعث اختلال در عملکرد شناختی می شوند با 20٪ خطر آلزایمر بیشتر و 60٪ خطر ابتلا به زوال عقل ارتباط دارد. یکی از بیشترین داروهای مورد استفاده با اثرات شناخته شده کاربامازپین است.

عوارض جانبی نیاز به مراقبت فوری پزشکی ندارند. پس از سازگاری بدن با دارو، این عوارض جانبی احتمالا از بین می‌روند. همچنین، متخصص مراقبت‌های بهداشتی و مشاور شما می‌تواند در مورد راه‌های پیشگیری یا کاهش برخی از این عوارض جانبی به شما کمک کند.

نحوه و طریقه مصرف قرص کاربامازپین

قبل از شروع استفاده از کاربامازپین و هر بار استفاده مجدد، راهنمای دارویی ارائه شده توسط داروساز خود را بخوانید. اگر سوالی داشتید، می توانید با متخصصان ذهن نو در ارتباط باشید و طریقه مصرف متناسب با اختلال فعلی خود را دریافت نمایید.

مصرف نمونه های مختلف

طبق دستور پزشک این دارو را از طریق دهان و همراه غذا مصرف کنید تا اثرات ناخواسته (به عنوان مثال ، ناراحتی معده ، حالت تهوع ، استفراغ) کاهش یابد. اگر از قرص‌های جویدنی استفاده می کنید، قرص را قبل از بلعیدن کاملاً بجوید. اگر از فرم تعلیق کاربامازپین استفاده می کنید، بطری را قبل از هر دوز به خوبی تکان دهید. دوز را با استفاده از دستگاه مخصوص یا قاشق اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب دریافت نکنید.

دوز مصرفی

دوز مصرفی بر اساس شرایط بالین و پاسخ به درمان است. در کودکان دوز بر اساس وزن آنها است. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است بخواهد که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید. دستورالعمل‌های پزشک‌تان را به دقت دنبال کنید. پیشنهاد می‌شود برای تاثیر مطلوب دارو در دوره مصرف حتما با متخصص روان درمانگر در ارتباط باشید و از مشاوره‌های او استفاده نمایید؛ زیرا متخصص با توجه به کاهش یا افزایش علائم بالینی ممکن است نسبت به تغییر دوز دارو و یا قطع و جایگزین کردن دارو اقدام نماید.

احتیاط های لازم

در هنگام استفاده از این دارو از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک یا داروساز گفته باشد که این کار را با خیال راحت انجام دهید. گریپ فروت با این دارو احتمال عوارض جانبی را افزایش می‌دهد. از درمانگر خود برای جزئیات بیشتر سوال کنید.

تکمیل دوره درمان

دوره درمان این دارو را کامل کنید تا بیشترین نتیجه را از آن بگیرید. برای کمک به نتیجه بهتر، هر روز آن را در ساعتی مشخص مصرف کنید. مصرف این دارو را تا زمانی که متخصص مشخص کرده ادامه دهید حتی اگر احساس بهبودی دارید.

بدون مشورت با پزشک مصرف قرص کاربامازپین را قطع نکنید. بعضی از شرایط (مانند تشنج) ممکن است با قطع ناگهانی دارو بدتر شود. شاید لازم باشد دوز مصرف‌تان به تدریج کاهش یابد، پس هرگز به یکباره قطع نکنید.

توجه: در صورت بهتر نشدن وضعیت یا بدتر شدن آن هنگام مصرف کاربامازپین، حتما با یک متخصص روانشناس مشاوره داشته باشید.

خطرات مصرف قرص کاربامازپین

واکنش‌های پوستی جدی و بعضا کشنده (از جمله سندرم استیونز-جانسون و نکرولیز اپیدرمی سمی) به خصوص در بیمارانی که نوع آللی ارثی آن ها HLA-B * 1502 دارد، گزارش شده است. قبل از دریافت کاربامازپین، از نظر ژنتیکی بیماران را در معرض آزمایش قرار می‌دهند.

بیمارانی که آلل مثبت دارند، کاربامازپین را تجویز نمی‌کنند مگر اینکه سود آن به وضوح بیشتر از خطر آن باشد. اگر مشکوک به این هستید که واکنش پوستی جدی دارید، مصرف را قطع کنید و سریع به متخصص اطلاع دهید. کم خونی آپلاستیک و آگرانولوسیتوز نیز در بین عوارض این دارو گزارش شده است. آزمایش هماتولوژیک قبل از آزمایش را انجام دهید و به طور دوره ای CBC را کنترل کنید.

روش قطع قرص کاربامازپین

همانطور که گفته شد، بدون نظر متخصص هرگز دوز دارو را تغییر ندهید. برای قطع مصرف گاه به صورت ناگهانی و گاه به صورت تدریجی باید اقدام شود. تشخیص طریقه قطع کاربامازپین بر عهده متخصص است. قطع ناگهانی می‌تواند منجر به تشنج و تشدید نشانه‌های مانیا شود، افت ناگهانی اثر دارو گاه خطر مرگ را هم در پی دارد، بنابران حتما از نظر متخصص در مورد قطع دارو استفاده نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه افسردگی و اختلالات مرتبط می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول