اختلال دوقطبی نوع یک دسته‌ای از اختلالات دوقطبی یا مانیک-دپرسیو (یکی از انواع اختلالات خلقی ) است. فرد مبتلا به این اختلال دوره‌های شدیدی از افسردگی و شیدایی را تجربه می‌کند و نوسانات خلقی او به طور واضحی با افراد عادی متفاوت است و بسیار شدیدتر می‌باشد. این اختلال تاثیر بسیار زیادی بر زندگی خود فرد و اطرافیان آنان می‌گذارد به همین دلیل باید چاره‌ای برای درمان آن اندیشید. با آگاهی از علائم اختلال دو قطبی نوع یک، می‌توانید هرچه سریع‌تر آن را تشخیص داده و برای درمان اقدام نمایید. در ادامه مقاله به بررسی کامل این اختلال می‌پردازیم. 

منبع : اختلال دوقطبی نوع یک

اختلال دوقطبی نوع یک چیست؟

اختلال دوقطبی نوع یک، اولین دسته از اختلالات و بیماری دو قطبی است. در حال حاضر ملاک‌های تشخیصی بر اساس کتابچه راهنمای آماری و اختلالات روانی DSM-5 انجام می‌شود. فرد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک، دوره‌هایی از افسردگی و دوره‌هایی از خلق بالا یا شیدایی را تجربه می‌کند. مهم‌ترین ویژگی فرد مبتلا به اختلال دوقطبی نوع یک، نوسان‌ها و تغییرات خلقی شدید بین افسردگی و شیدایی است. برای تشخیص اختلال دوقطبی نوع یک فرد حداقل باید به مدت یک هفته این نوسانات را تجربه کند و این حالت با نوسان‌های خلقی که مردم عادی تجربه می‌کنند به وضوح تفاوت دارد.

این اختلال به طور میانگین در اواخر دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی پدیدار می‌شود و تقریباً هرکسی ممکن است به این اختلال دچار شود. مهم‌ترین ویژگی اختلال دوقطبی نوع یک این است که در خانواده‌ها جریان دارد، یعنی زمینه ژنتیکی این اختلال بسیار بالاست، به طوری که اگر فردی در یک خانواده به این اختلال مبتلا باشد، احتمال اینکه سایر افراد خانواده به این اختلال دچار شوند، بسیار بیشتر از خانواده‌هایی است که زمینه ژنتیکی در آن‌ها وجود ندارد.

علائم اختلال دوقطبی نوع یک

بیماران دوقطبی بسته به نوع خلق غالبی که دارند علائم متفاوتی پیدا می‌کنند؛ به عنوان مثال افراد در دور‌ه‌های خلق پایین، علائم افسردگی را تجربه خواهند کرد. با این حال مهم‌ترین علائمی که این دسته از بیماران تجربه می‌کنند علائم اختلاصی دوره‌های مانیا یا شیدایی است که عبارتند از:

_پرخاشگری و تحریک پذیری شدید

_ تغییر ناگهانی خلق

_ تجربه خودکشی ناموفق

_پرش افکار، سریع صحبت کردن، پر حرفی و زود صمیمی شدن

_بروز رفتارهای خطرناک

_کم خوابی و پر انرژی بودن

_ولخرجی‌های بسیار و رفتار‌های تکانشی

روش‌های درمان اختلال دوقطبی نوع اول

خط اول درمان برای اختلال دوقطبی نوع یک درمان دارویی خصوصا داروی لیتیوم یا سدیم کربنات است. با این حال مصرف همیشگی لیتیوم یا سدیم کربنات می‌تواند مشکلاتی را برای فرد بیمار به وجود بیاورد. از این جهت از داروهای مکمل دیگری مانند کاربامازپین استفاده می‌شود. مهمترین مسئله‌ای که در درمان افراد مبتلا به اختلال دوقطبی باید به آن توجه کرد بحث خانواده و اطرافیان فرد بیمار است.

همانطور که گفته شد خط اول درمان برای فرد مبتلا به دوقطبی استفاده از دارو درمانی است. اما از این جهت که اختلال دوقطبی نوع یک، اختلالی تمام عمر و مزمن است طبیعتاً خانواده و نزدیکان فرد مبتلا دچار مشکلاتی می‌شوند. به همین دلیل درمان‌های روانشناختی که به صورت خانواده درمانی برای آموزش نحوه مدیریت و برخورد خانواده با فرد بیمار انجام می‌گیرد، بسیار حائز اهمیت است. خانواده و نزدیکان فرد بیمار باید زیر نظر یک روانشناس متخصص روش‌های مدیریت و کنترل رفتار خود با فرد بیمار مبتلا به اختلال دو قطبی را فراگیرند.

آیا می‌توان با کسی که اختلال دو قطبی نوع اول دارد ازدواج کرد؟

یکی از پرسش‌هایی که برای بسیاری افراد پیش‌ می‌آید این است که آیا می‌توان با فردی که مبتلا به  اختلال دوقطبی نوع یک است ازدواج کرد یا خیر. در پاسخ باید گفت این مسئله به شدت اختلال فرد مبتلا بستگی دارد. بعضی افراد نوع شدیدی از اختلال را تجربه می‌کنند به طوری که به بستری در بیمارستان نیاز پیدا می‌کنند. برخی دیگر به نوع خفیف‎‌تری از این اختلال مبتلا هستند و صرفاً با مصرف دارو و درمان‌های روانشناختی می‌توانند بر زندگی خود تسلط پیدا کنند. در نتیجه پاسخ به این سوال به مسائل مختلفی بستگی دارد. به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر در چنین وضعیتی قرار دارید، برای یک ارزیابی کامل و جامع حتماً به یک روانشناس یا روانپزشک مراجعه نمایید.

اطرافیان چه کمکی می‌توانند بکنند؟ 

در قدم اول برای آن که بتوانید کمکی به عزیزتان بکنید، باید اطلاعات خودتان درباره بیماری دو قطبی را بالا ببرید. در این صورت می‌توانید درک کنید که بیمارتان در دوره افسردگی و شیدایی چه احساس و دیدگاهی دارد. برای مثال باید بدانید که او در دوره افسردگی دیدگاه منفی داشته و امید کمی به زندگی دارد، اما به حمایت و درک شما نیاز دارد. اما در دوره شیدایی، بیمار انرژی زیادی دارد و دست به اقداماتی می‌زند که سلامت او را به خطر می‌اندازند، در این موارد با او ارتباطتان را حفظ کنید و درباره بیماری اش او را آگاه کنید و به او برای کسب مهارت های کنترل هیجاناتش باید کمک کنید. در صورتی که این شرایط غیر قابل کنترل بود حتما از کمک های تخصصی روانشناسان استفاده نمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اختلالات خلقی و اختلال دو قطبی می توانید در هر ساعت از روز برای دریافت مشاوره افسردگی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.

سوالات متداول