نشخوار های ذهنی ، باورهای مکرر و منفی در مورد رخدادهای مختلف زندگی هستند که در برخی موارد ممکن است به طور کل عملکرد شما را مختل کنند. این افکار اثرات مخرب زیادی روی حالت‌های رفتاری و هیجانی انسان دارند. درنتیجه آشنایی با روش‌هایی برای کاهش و رفع این نشخوارها بسیار حائز اهمیت است. یکی از مهم‌ترین عوامل در بهبود این وضعیت پی بردن به این افکار تکراری است. چرا که در بسیاری از موارد خود فرد آگاهی چندانی نسبت به این مساله ندارد، اما روزانه ساعات زیادی را صرف این افکار و در شرایط شدیدتر رفتارهای مرتبط با آن‌ها می‌کند. در ادامه به توصیف دقیق‌تری از این موضوع پرداخته‌ایم. در صورت نیاز می‌توانید از خدمات مشاوره فردی استفاده نمایید.

منبع : نشخوار ذهنی چگونه بر سلامت مان اثر می گذارد

نشخوار ذهنی چیست ؟

طبق نظر روانشناسان، گفتگوهای درونی در ابتدا با هدف یادگیری زبان و تقویت توانایی فکر کردن در کودک شکل می‌گیرد و ادامه می‌یابد. با گذشت زمان و رشد هر چه بیشتر کودک، محتوا و نوع این گفتگوها با توجه به سبک‌های تربیتی او و تجاربی که در طول زندگی داشته، تغییر می‌کند.

به گروهی از گفتگوهای درونی هر فرد که تمرکز بیشتری روی جنبه‌های منفی رخدادها دارند، نشخوار ذهنی گفته می‌شود. زمانی که بیشترین تمرکز ذهنی شخص روی یادآوری مکرر خاطرات منفی است این پدیده رخ می‌دهد. درواقع فرد بیش‌ازحد روی چرایی اتفاقات گذشته فکر می‌کند و نکات منفی یک اتفاق را مدام به یاد می‌آورد.

زمانی که گفتگو درونی تبدیل به یک نشخوار ذهنی شد، دیگر مفید نیست و کاربردی برای فرد ندارد. البته باید در نظر داشت که تقریباً تمام انسان‌ها نشخوارهای ذهنی را تجربه می‌کنند؛ اما آنچه اهمیت دارد قابلیت کنترل این افکار است. برای آشنایی با راه های مبارزه با افکار منفی کلیک کنید.

علت دچار شدن به نشخوار ذهنی چیست ؟

عوامل مختلفی می‌توانند زمینه‌ساز بروز این افکار مزاحم و نشخوارهای فکری شوند. ازجمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موقعیت‌های پراسترس
• اتفاق‌ها و تجارب تلخ یا تروماتیک
• شخصیت کمال‌گرا
• عزت‌نفس پایین
• نداشتن اعتمادبه‌نفس کافی
• نگرانی در مورد آینده
• ترس‌های افراطی در مورد مسائل مانند فوبیا
• تجربه تغییرات ناگهانی در روند زندگی روزمره

مشکلات ناشی از نشخوار ذهنی

بر طبق رویکردهای شناختی-رفتاری افکار، احساسات و رفتارهای انسان تحت تأثیرات متقابلی از یکدیگر قرار می‌گیرند. حال چنانچه ذهن فرد درگیر اشتغال مداوم به افکار منفی و نشخوارهای ذهنی گردد، روی احساسات و رفتار او نیز تأثیر خواهد گذاشت.

این نشخوارهای ذهنی منفی در صورت تداوم می‌توانند باعث تثبیت‌های طولانی‌مدت خلق غمگین شده و سطح استرس فرد را بالا نگه‌دارند. در این شرایط، میزان بروز مشکلاتی همچون اضطراب و افسردگی در بین افراد بیشتر می‌گردد. علاوه بر این می‌تواند منجر به بروز بسیاری از بیماری‌های روان-تنی نیز شود. برای آشنایی با علائم اضطراب و علائم افسردگی کلیک کنید.

راهکارهای درمانی نشخوار ذهنی

همان‌طور که افکار و نشخوارهای منفی فکری به‌مرور می‌توانند برخوردهای فرد را تغییر دهند، راهکارهایی نیز وجود دارد که باعث تغییر این باورها می‌گردد. این راهکارها نیاز به تکرار دارند و فرد باید برای نتیجه دادن تلاشش پشتکار به خرج دهد.

ازجمله روش‌هایی که می‌توان برای بهبود و کاهش نشخوار های ذهنی به کار برد شامل موارد زیر می‌گردد:

روش ذهن آگاهی

باید یاد بگیرید که افکار را، چه مثبت و چه منفی، به‌صورت ابرهایی در حال گذر از آسمان فکری‌تان در نظر بگیرید. نیازی به قضاوت این افکار نیست. فقط کافی است از آن‌ها آگاه باشید. این کار باعث می‌شود افکار اثرات مستقیم یا غیرمستقیمی روی رفتار و احساسات شما نگذارند.

روش به تأخیر اندازی

هرگاه متوجه شدید که ناخودآگاه در حال نشخوار فکری هستید همان لحظه به خودتان بیایید. به خود بگویید که الآن وقت ندارید و بعد به آن فکر می‌کنید. با این کار می‌توانید کنترل افکار خود را به دست بگیرید.

البته مهارت پیدا کردن در این روش نیازمند صرف زمان است. باید برای کنترل پیدا کردن هر چه بیشتر روی ذهن‌تان تمرین کنید.

روش انحراف فکر

در این روش وقتی افکار منفی در مورد یک رخداد یا موقعیت به سراغ شما آمد، باید آن را به سمت جنبه‌های مثبت آن اتفاق سوق دهید. با این راهکار، بین جنبه‌های مثبت و منفی یک رویداد تعادل به وجود می‌آید و از بار احساسی منفی آن کاسته می‌شود.

روش فاجعه انگاری

این راهکار کاربرد زیادی در مورد نشخوار فکری مربوط به مسائل آینده دارد. در این روش به بدترین اتفاقی که ممکن است رخ دهد فکر می‌کنید، میزان احساساتی که در شما به وجود می‌آورد را می‌سنجید و حتی در صورت لزوم می‌توانید چند اقدام برای جلوگیری از آن انجام دهید. در این حالت نتیجه اصلی شمارا به‌مراتب کمتر از چیزی که انتظارش را داشتید آزار خواهد داد.

روش نوشتن افکار

نوشتن افکار باعث می‌شود که نشخوارهای ذهنی و انتزاعی تبدیل به جملاتی عینی گردند. در این حالت خودتان متوجه می‌شوید که اتفاقی که نگران آن هستید، آن‌قدرها هم بزرگ و جدی نیست. به‌علاوه با ثبت و عینی شدن موضوع، ذهن خودبه‌خود به دنبال راه‌حلی برای حل مشکل می‌افتد. درنتیجه موضوعی که آن‌همه ذهن را درگیر کرده بود و حتی غیرقابل‌حل می‌نمود، به‌سادگی رفع می‌گردد.

بالا بردن مهارت‌های حل مسئله

کسانی که به نشخوارهای ذهنی دچار هستند، غالباً سعی دارند تا با مرور رخداد و بررسی علت‌های آن، راه‌حلی برای بهبودش بیابند، اما موفق نمی‌شوند. درنتیجه بارها و بارها این موضوع را در ذهن خود تکرار می‌کنند.

این افراد درواقع از مشکل کمبود مهارت‌های حل مسئله رنج می‌برند. راه‌حل کمک‌کننده به این اشخاص نیز آموزش روش‌های حل مسئله خواهد بود.

برای دریافت مشاوره در زمینه شخصیت می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.