اختلال بد ریخت انگاری بدن یا خود زشت پنداری یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است که در آن فرد در مورد وجود یک یا چند نقص در ظاهر خود مشغولیت ذهنی مداوم دارد. این نواقص برای بقیه قابل مشاهده نیست. یا آنقدر بی اهمیت‌اند که کسی متوجه آن نمی‌شود. گاهی این نواقص بر روی بدن فرد حتی زیبا هم جلوه می‌کند. اگر دچار این اختلال هستید، به احتمال زیاد اعتماد به نفس پایینی دارید و دائم در حضور دیگران احساس زشتی و شرمساری می‌کنید. یا اگر دائم به دنبال عمل‌های زیبایی برای اقصی نقاط بدن‌تان هستید توصیه می‌کنیم یکبار حداقل این مقاله را مطالعه نمایید. با آگاهی هر چه بیشتر بهتر می‌توانید در مورد برنامه‌هایتان تصمیم‌گیری نمایید. در ادامه بطور مختصر درباره جوانب مختلف بدشکل انگاری صحبت کرده‌ایم، همین الان برای دریافت مشاوره وسواس کلیک کنید.

منبع: بد ریخت انگاری بدن | علائم و درمان اختلال خود زشت پنداری یا بد شکل انگاری

اختلال بد ریخت انگاری یا خود زشت انگاری بدن

اختلال بد شکل انگاری یا بد ریخت انگاری بدن (body dysmorphic disorder) یکی از انواع اختلالات مرتبط با وسواس است که در آن فرد در مورد وجود یک یا چند نقص ظاهری درباره خود، مشغولیت ذهنی زیادی دارد. این نواقص ظاهری اغلب از جانب اطرافیان قابل تشخیص نیستند یا چندان به چشم نمی‌آیند. با این حال فرد آن‌ها را به طور اغراق آمیزی بد یا مایه شرمندگی می‌داند. با تمام این صحبت‌ها هر کسی هم که با ظاهر خود مشکل دارد، از جانب متخصصان تشخیص اختلال بد ریخت انگاری بدن را دریافت نمی‌کند؛ بلکه با مشخص شدن مجموعه‌ای از نشانگان و عوامل زمینه‌ای می‌توان وجود آن را تشخیص داد و برای درمان طبق دستورات متخصص پیش رفت. برای آشنایی با سایر انواع بیماری وسواس کلیک کنید.

علائم اختلال بد ریخت انگاری بدن یا خود زشت پنداری

• اشتغال ذهنی زیاد در مورد وجود نواقصی در ظاهر بدن که از جانب دیگران قابل تشخیص نیستند یا بسیار ناچیز جلوه می‌کنند.
• باور شدید به وجود نواقصی در ظاهر که زشت یا بد شکل دیده شود.
• فرد مبتلا به این اختلال معتقد است که دیگران همواره نگاهی منفی در مورد ظاهر او دارند، اما آن را پنهان می‌کنند.
• تلاش‌های مکرر برای برطرف کردن نقص‌هایی که در خود ادراک می‌کند. برای مثال ایستادن بیش از حد در جلوی آینه یا مراجعه مکرر به پزشک‌های زیبایی
• با روش‌های مختلف نظیر نوع لباس ها یا آرایش بیش از حد، برای پوشاندن زشتی هایش تلاش می‌کند
• نظرخواهی و جلب اطمینان افراطی از دیگران در مورد مناسب بودن ظاهر اندامش

چرا برخی دچار اختلال خود زشت پنداری می شوند؟

متخصصان در مورد علل ابتلا به اختلالات روانشناختی همواره بر این مسئله تاکید می‌کنند که یک علت واحد مسئول بروز این مشکلات نیست. بلکه مشکلات روانی از جمله اختلال بد ریخت انگاری بدن از تعامل عوامل مختلف با یکدیگر پدید می‌آیند، که می‌تواند ریشه در دوران‌های مختلف زندگی داشته باشد. از جمله این عوامل می‌توان به سابقه وجود اختلال در اعضای خانواده، وجود تفاوت‌هایی در ساختار یا شیمی مغز، داشتن انتظارات غیر واقع بینانه و ارزیابی‌های غیر منطقی از خود اشاره کرد.

اختلال بد شکل انگاری بدن و عوامل خطر

وجود برخی عوامل می‌تواند ریسک ابتلا به اختلال بد ریخت انگاری بدن را افزایش دهد. از جمله این عوامل باید به موارد زیر اشاره کرد.

– وجود سابقه اختلال بد ریخت انگاری بدن یا هرگونه اختلال وسواسی در اعضای خانواده

– تجربیات منفی در گذشته نظیر تجربه سوء استفاده جسمانی، جنسی یا روانی (در دوران کودکی نادیده گرفته شدن)

– برخورداری از برخی ویژگی‌های شخصیتی نظیر کمال گرایی

– وجود فشارهای اجتماعی و محیطی که ملاک‌های سخت گیرانه‌ای را برای زیبایی در نظر می‌گیرند.

– دچار بودن به سایر مشکلات روان شناختی نظیر افسردگی یا اضطراب

درمان اختلال بد شکل انگاری بدن

برای درمان اختلال خود زشت پنداری باید حتما به یک روانشناس مراجعه کنید. روانشناسان از رویکردهای مختلفی برای بهبود این مشکل استفاده می‌کنند که از جمله تاثیرگذارترین آن ها می‌توان به رویکرد شناختی رفتاری و استفاده از تکنیک های مواجه سازی تدریجی اشاره کرد.

در حقیقت درمانگران بر این باورند که باورهای هر کس در مورد ظاهر منشا تمامی احساسات و رفتارهای غلطی است که بروز می‌دهند. پس برای بهبود اضطراب‌ها و الگوهای رفتاری غلط پیش از هرچیز باید این افکار بررسی و اصلاح شوند. همچنین در مواجه سازی تدریجی ابتدا درمانگران تلاش می‌کنند تا بفهمند فرد به خاطر نواقصی که در خود می‌بیند از چه کارهایی پرهیز می‌کند و دست به چه اجتناب‌هایی می‌زند. روانشناسان معتقدند که اجتناب‌ها عوامل تداوم بخش بیماری هستند. در نتیجه تلاش می کنند تا به مرور با ارائه تمرین‌های رفتاری این اجتناب‌ها را حذف کنند تا اختلال به طور پایداری درمان شود. البته این چکیده یکی از روش‌های مورد استفاده است.

نیاز به مصرف داروی برای بد ریخت انگاری یا خود زشت پنداری

در صورتی که شدت اختلال بد ریخت انگاری بدن بسیار شدید باشد و به روان درمانی پاسخ ندهد یا شرایط پیچیده روان پزشکی دیگری وجود داشته باشد روانشناس شما را به یک روانپزشک ارجاع خواهد داد تا از دارو درمانی نیز در روند بهبودی خود کمک بگیرید.

اگر فقط چند نشانه از اختلال خود زشت انگاری را داشتیم چه کاری باید بکنیم؟

شاید برخی از نشانه های بالا را در خود ببینید و دچار اضطراب شوید. اما جای نگرانی نیست، اول از همه باید بدانید که با توجه به ملاک‌های زیبایی در این روزها خیلی از آدم‌ها احساس زیبایی نمی‌کنند. پس با وجود چند نشانه به خود برچسب نزنید، هر چند حتی اگر به این اختلال دچار هم شده باشید، باز جای نگرانی نیست.

اگر به دنبال سلامتی و شادابی در زندگی خود هستید، تنها با چند اقدام ساده این مساله رو حل نمایید و از پیچیده شدن موضوع جلوگیری کنید. مشاور شما را در مورد اقدامات لازم راهنمایی خواهد کرد. 

برای دریافت مشاوره در زمینه بد ریخت انگاری بدن می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول