ترس از خفاش یا کروپتافوبیا (Chiroptophobia)، در واقع به ترس غیرمنطقی، شدید و مداوم از خفاش گفته می‌شود که پاسخ اضطرابی فوری ایجاد می‌کند. همچنین خفاش‌هراسی یکی از انواع اختلالات فوبیای حیوانات است که در دسته اختلالات اضطرابی قرار می‌گیرد. عوامل مختلفی مانند تجربه ناگوار، رفتارهای آموخته شده و عوامل فردی می‌تواند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. این بیماران خود می‌دانند که ترس‌شان منطقی نیست،با این حال قادر به کنترل آن نیستند. خوشبختانه فوبیا درمان پذیر بوده و از روش‌های گوناگونی برای بهبود می‌توان بهره برد. در ادامه به علل، علائم و بهترین راهکارهای درمان خفاش هراسی خواهیم پرداخت.

منبع: ترس از خفاش یا کروپتافوبیا

تعریف ترس از خفاش

شدت ترس از خفاش ممکن است بسیار زیاد باشد و منجر به اضطراب شدید شود. افراد مبتلا به ترس از خفاش، ترسی عمیق و غیرمنطقی از خفاش یا موقعیت‌هایی که در ارتباط با این حیوان است، دارند. با گذشت زمان، دایره این ترس گسترده‌تر خواهد شد. برای مثال فرد از تصویر خفاش یا شنیدن کلمه خفاش نیز خواهد ترسید.

به دنبال گسترده شدن ترس، فرد رفتارهای خود را محدودتر می‌کند تا از مواجهه با خفاش اجتناب ورزد. ابتلا به این ترس شاید در شهرهای بزرگ غیرممکن به نظر برسد، اما در شهرهایی که نزدیک جنگل‌ها یا محل زندگی این حیوان هستند، احتمال بروز وجود دارد. برای اشنایی با انواع فوبیا کلیک کنید.

چه عواملی باعث ایجاد ترس از خفاش می‌شود؟

فوبیای مربوط به حیوانات، نوع متداولی از هراس‌های خاص است. با این حال، هنوز دقیقا مشخص نیست چه عواملی باعث ایجاد این فوبیا می‌شود. اعتقاد بر این است که عوامل زیر در ایجاد فوبی خفاش نقش دارند.

تجربیات منفی

فوبیای خفاش ممکن است به یک تجربه پریشانی یا ناخوشایند مرتبط باشد. به عنوان مثال، مورد حمله خفاش واقع شدن، یا گرفتن بیماری مشترک که ناشی از تماس با این حیوان بوده است می‌تواند منجر به ترس از خفاش‌ها شود.

رفتارهای آموخته شده

فرد ممکن است بر اساس اطلاعاتی که دریافت می‌کند این ترس را یاد بگیرد. برای مثال مواردی مانند مشاهده ترس والدین از خفاش‌ها یا شنیدن اخبار مربوط به “زخمی شدن معدنچی توسط خفاش‌ها” به فرد می‌آموزد که برای محافظت از خود، باید از آن‌ها فاصله بگیرد.

عوامل فردی

هرکس ترس و اضطراب را به روش خاصی پردازش می‌کند. برخی از افراد ممکن است به طور طبیعی نسبت به سایرین، آمادگی بیشتری برای واکنش‌های اضطرابی نسبت به مسائل داشته باشند.

علائم و نشانه های ترس از خفاش چیست؟

علائم فوبیای خفاش می‌تواند شامل علائم روانی و جسمانی باشد. در صورتی که تمام این علائم یا برخی از آن‌ها برای حداقل 6 ماه، در فرد باقی مانده باشد، وی دچار اختلال ترس از خفاش یا فوبیای خفاش است.

علائم روانی

• احساس ترس و اضطراب شدید هنگام فکر کردن یا دیدن خفاش‌ها
• فرد با توجه به این که از ترس غیرمنطقی خودآگاه است اما احساس اضطراب غیرقابل کنترل دارد
• اجتناب از موقعیت‌ها و مکان‌هایی که ممکن است در آنجا خفاش وجود داشته باشد

علائم جسمانی

• افزایش ضربان قلب
• تعریق زیاد
• لرزش
• گرفتگی یا درد قفسه سینه
• تنگی نفس
• سرگیجه
• حالت تهوع

علائم رفتاری

• تلاش برای دور شدن و خارج شدن از موقعیتی که سگ در آن وجود دارد
• بی قراری در مواجهه با سگ
• فریاد زدن
• حبس کردن خود در محیطی امن
• پرخاشگری به اطرافیان

ترس از خفاش در کودکان

کودکان به خوبی بزرگسالان، قادر به بیان احساسات‌شان نیستند. از طرفی ممکن است آن‌ها نام احساسی که تجربه می‌کنند را به خوبی ندانند. علائم ترس از خفاش که در بالا گفته شد، می‌تواند در کودکان، به صورت بی‌قراری، گریه، بدخلقی و یا سایر علائم دیده شود.

روش‌های درمان ترس از خفاش

کروپتافوبیا همانند هر فوبیای خاص دیگر به میزان قابل توجهی به رواندرمانی پاسخ می‌دهد. از همین رو اگر ترس از خفاش برای‌تان دردسرساز شده و می‌خواهید آن را درمان نمایید، بهتر است به یک روانشناس مراجعه کنید. رویکردهای مختلفی وجود دارد که روانشناسان به کمک آن‌ها در جلسات مشاوره به شما یاری می‌رسانند تا بر ترس خود غلبه کنید.

در این میان رویکرد شناختی رفتاری و تکنیک‌های خاص آن نظیر مواجه سازی تدریجی از بیشترین اثربخشی برخوردار است که در ادامه برخی از آن‌ها را به طور مختصر شرح داده‌ایم.

درمان شناختی رفتاری

هدف درمان شناختی رفتاری تغییر شیوه تفکر و رفتار فرد در مورد موضوع ترس است. یک متخصص بهداشت روان به واسطه تکنیک‌هایی با فرد همکاری خواهد کرد تا به وی در درک و مدیریت احساس اضطراب کمک کند.

در طول فرآیند درمانی، متخصصان این ایده را در فرد تقویت می‌کنند که ترس از زنبور به طور کلی بی خطر است. همچنین ممکن است تمرینات تنفس و ریلکسیشن را به فرد آموزش دهند تا بتوانند با فوبیای زنبور مقابله کنند.

مواجهه درمانی

همانطور که از نام این روش درمانی پیداست، قرار گرفتن در معرض محرک استرس زا به صورت تدریجی یا یکباره است. هدف مواجهه درمانی این است که فرد با گذشت زمان پاسخ خود را تغییر دهد و به فرد در مدیریت بهتر احساس اضطراب کمک ‌کند. این روش درمانی اغلب با درمان شناختی رفتاری ترکیب می‌گردد.

غرقه سازی از روش‌های درمان ترس از خفاش

در این روش، فرد به طور ناگهانی و یکباره با تعداد زیادی خفاش، مواجه می‌شود. اکثر افراد در این شرایط به دلیل ترسی که احساس می‌کنند می‌خواهند موقعیت را ترک کنند. نکته مهم درمان این است که نباید به فرد اجازه ترک محیط داده شود. باقی ماندن فرد در این شرایط باعث تجربه یکباره اضطراب و درمان خواهد شد.

حساسیت زدایی منظم

عواملی نظیر غیراخلاقی بودن و مشکلاتی نظیر آن، باعث شد تا حساسیت زدایی منظم، بیشتر از غرقه سازی توجه درمانگران را به خود جلب کند. در این روش به فرد آموزش داده می‌شود که با استفاده از تکنیک‌هایی نظیر انقباض و انبساط عضلات و یا تکنیک‌های تنفس منظم، اضطرابش را کنترل کند. بعد از یادگیری موفقیت آمیز این مسئله، فرد می‌بایست یک فهرست از عواملی که باعث ترس می‌شوند، به ترتیب اولویت مشخص کند.

در مرحله سوم، درمانگر فرد را با موضوعی که کمترین ترس را در وی ایجاد می‌کرده، مواجه می‌کند و فرد باید بر اساس تکنیک‌هایی که آموزش دیده، با اضطرابش مقابله کند. هنگامی که وی توانست، اضطرابش را در این مرحله کنترل کند، مرحله بعدی فهرست به وی ارائه می شود.

واقعیت مجازی

استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی در سال‌های اخیر، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. در این تکنیک فرد با استفاده از واقعیت مجازی با موضوع ترسش رو‌به‌رو می‌شود. با توجه به امکانات واقعیت مجازی که باعث می‌شوند فرد تصور کند در همان محیط قرار گرفته، وی احساس می‌کند واقعا در میان خفاش‌ها قرار دارد.

استفاده از واقعیت مجازی، باعث می‌شود که فرد با امنیت بیشتری با موضوع ترس مواجه شود. تحقیقات روانشناسی نشان می‌دهد که استفاده از این تکنولوژی به اندازه مواجهه واقعی سودمند است.

دارو درمانی

داروها معمولاً برای درمان فوبیای خاص استفاده نمی‌شوند. با این حال، در برخی موارد، آن‌ها ممکن است به صورت کوتاه مدت برای کمک به کاهش علائم اضطراب کمک کننده باشند. عمدتا از داروهای بنزودیازپین نظیر آلپرازولام و یا لورازپام که نوعی آرام بخش و داروی ضد اضطراب هستند برای افراد مبتلا به فوبی خاص استفاده می‌شود. همچنین داروهای بتا بلوکر، می‌تواند برخی از علائم جسمی مانند فشار خون بالا و ضربان قلب را کاهش دهد.

چه زمانی باید به مشاور مراجعه کرد؟

متاسفانه دریافت خدمات روانشناختی چندان مورد توجه افراد قرار نگرفته است. از این رو تنها وقتی علائم به بالاترین حدش می‌رسد به دنبال درمان و درمانگر می روند. در این مرحله روند درمان طولانی تر و پرهزینه تر خواهد بود. در حالی که هر چه ترس از خفاش زودتر برای درمان اقدام شود، سریع تر بهبود خواهد یافت. بنابراین با توجه به نشانه های ذکر شده بهتراست از خود درمانی اجتناب کرده و به متخصص روانپزشکی یا روانشناسی مراجعه نمایید.

سخن آخر

برای درمان اختلالی مثل فوبیای خفاش شما حتما باید ابتدا برای تشخیص و علت یابی به متخصص مراجعه نمایید. همانطور که گفته شد ریشه های روانی ترس از خفاش مانع از تغییر خود خواسته اوضاع می شود. بنابراین حتما باید به کمک متخصص در صدد یافتن ریشه های ترس‌تان برآیید. سپس با تمرینات و ممارست در درمان موفق به غلبه بر ترس از خفاش خواهید شد. به طوری که در تمام بخش های زندگی تان آن را لمس خواهید کرد.

برای دستیابی به متخصصین مجرب کافی است به مراکزی مثل ذهن نو مراجعه نمایید. ذهن نو موسسه با سابقه چندین و چند ساله در زمینه خدمات روانشناختی است. شما با خیالی آسوده می توانید از با تجربه ترین روانشناسان خدمات مشاوره دریافت نمایید. پس کافی است با شماره های درج شده تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه ترس از خفاش می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا برای ارتباط مستقیم با متخصصان مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو بدون نیاز به وقت قبلی از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 با برترین متخصصان تماس حاصل نمایید.

سوالی دارید؟ با ما تماس بگیرید

تماس با برترین مشاوران از طریق تلفن ثابت در سراسر کشور از 8 صبح الی 12 شب حتی ایام تعطیل

سراسر کشور :9099070354

جهت مشاوره تلفنی با موبایل و رزرو وقت حضوری

شماره تماس با موبایل : 02191002360

منبع: ترس از خفاش یا کروپتافوبیا