درمان اختلال شخصیت نمایشی، مانند درمان سایر اختلالات شخصیت موضوعی است که با چالش‌های بسیاری همراه است. با توجه به اینکه مبتلایان به اختلال شخصیت بینشی نسبت به بیماری خود ندارند؛ طبیعتاً برای درمان نیز مراجعه نخواهند کرد و حتی ممکن است در مقابل تلاش‌های اطرافیان یا درمانگر برای شروع درمان نیز رفتار مقابله‌جویانه‌ای از خود نشان دهند. روش‌های متفاوتی برای درمان این اختلال شخصیت وجود دارد. که با توجه به شرایط و مشکلات فرد می‌توان از هر یک از آن‌ها استفاده کرد.

به خاطر داشته باشید که زمان موضوع بسیار مهمی در درمان اختلال شخصیت نمایشی است و اقدام دیرتر در این زمینه به معنای تثبیت بیشتر ویژگی‌های شخصیت نمایشی و سخت‌تر شدن تغییر آن‌هاست. با آگاهی از روش‌های درمان شخصیت نمایشی، می‌توانید گامی موثر در جهت درمان و بهبود کیفیت زندگی خود بردارید. 

منبع: درمان اختلال شخصیت نمایشی به همراه سبب شناسی

درمان اختلال شخصیت نمایشی 

تا به امروز برای درمان اختلال شخصیت نمایشی، شیوه درمانی قطعی به وجود نیامده است. اما بهترین شیوه درمانی که در نظر گرفته شده است، روان درمانی است. اما درمان این افراد در اغلب موارد چالش برانگیز است. زیرا اعتقادی به درمان ندارند، و رفتارهای خود را کاملا طبیعی می‌دانند. اما برای شکست های عشقی پی در پی و درمان عاطفه خود به روانشناس رجوع می‌کنند. به طور کلی درمان این افراد باید به شیوه حمایتی و متمرکز بر یافتن راه حل باشد.

هیچ دارویی برای درمان اختلال شخصیت نمایشی وجود ندارد. اما برخی از داروها برای کاهش علائم اختلالات عاطفی مانند نوسانات خلقی، خشم، گریه، افسردگی و اضطراب مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچین تکنیک های ذهن آگاهی برای درمان اختلال شخصیت نمایشی کاربرد فراوانی دارد. در ادامه روش های درمانی متفاوتی را توضیح داده‌ایم.

اختلال شخصیت نمایشی چیست؟

اختلال شخصیت نمایشی یکی از انواع اختلالات شخصیت است که با رفتارهایی نظیر مبالغه در ابراز هیجان، تلاش برای به دست آوردن حمایت و محبت دیگران و به‌ویژه رفتارهای اغواگرایانه و استفاده از ظاهر فیزیکی در روابط اجتماعی دیده می‌شود. مبتلایان به این اختلال همواره به شیوه‌ای واکنش نشان می‌دهند که انگار به‌ راستی در صحنه تئاتر مشغول ایفای نقش هستند. و به همین خاطر به این افراد نمایشی گفته می‌شود. این افراد معمولاً دارای تفکر مطلق‌گرا یا صفر و یک هستند به این معنا که آن‌ها مسائل مختلف را با دیدگاه این یا آن بررسی می‌کنند و قدرت تفکر به شیوه نسبی را ندارند.

این اختلال بیشتر در میان خانم‌ها دیده می‌شود. و بسیاری از محققان معتقدند که تشویق جامعه در مقابل رفتارهای اغواگرایانه زنان باعث می‌شود که نرخ ابتلا در زنان افزایش پیدا کند. علاوه بر این تحقیقات نشان‌دهنده همپوشانی بالای اختلال شخصیت نمایشی و ضداجتماعی است. که این موضوع باعث شده برخی از محققین فرض کنند این دو اختلال از یک علت مشترک سرچشمه می‌گیرند. و این علت در مردان به‌صورت شخصیت ضداجتماعی و در زنان به‌صورت اختلال شخصیت نمایشی دیده‌می‌شود.

بی‌توجهی به درمان اختلال شخصیت نمایشی

پیش از بررسی روش‌هایی که برای درمان اختلال شخصیت نمایشی استفاده می‌شوند، بهتر است به این سؤال پاسخ دهیم که بی‌توجهی به درمان اختلال شخصیت نمایشی چه عواقبی را به همراه خواهد داشت؟

به‌طورکلی اختلالات شخصیت به دلیل مشکلات رفتاری و عاطفی که برای فرد ایجاد می‌کنند، امکان زندگی مناسب را از وی گرفته. و باعث کاهش بهره‌وری در زمینه‌های مختلف می‌شوند. برای مثال می‌توان گفت حجم بالایی از انرژی شخصیت‌های نمایشی صرف دریافت تأیید و حمایت دیگران می‌شود؛ این درحالیست که اقدام برای درمان این اختلال باعث می‌شود انرژی روانی آن‌ها از این مسئله برداشته و صرف امور سازنده‌تری شود.

وجود ویژگی‌های نمایشی در شخصیت باعث بروز مشکلات ثانویه بسیاری برای فرد خواهد شد. به‌عنوان‌مثال ناکامی در ایجاد روابط سالم و عمیق می‌تواند باعث بروز افسردگی در فرد شود. اقدام برای درمان اختلال شخصیت نمایشی باعث بهبود وضعیت روحی فرد شده. و از بروز مجدد بیماری‌های روحی در وی جلوگیری می‌کند. علاوه بر این اقدام برای درمان اختلال شخصیت نمایشی باعث بهبود ارتباط فرد با نزدیکان و اطرافیان شده. و تا حد زیادی مشکلات ارتباطی در محیط خانه را کاهش می‌دهد. 

درمان اختلال شخصیت نمایشی

مبتلایان به انواع اختلال شخصیت معمولاً بینشی نسبت به بیماری خود ندارند و همین موضوع باعث می‌شود که آن‌ها معمولاً برای درمان مراجعه نکنند و یا تلاشی برای ادامه روند درمان نداشته باشند. مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی معمولاً به دلیل مشکلات ثانویه‌ای که به دنبال ویژگی‌های شخصیتی نمایشی ایجاد شده نظیر افسردگی یا مشکلات ارتباطی برای درمان مراجعه می‌کنند.

همچنین ممکن است آن‌ها به درخواست نزدیکان و اطرافیان و یا برای اهدافی نظیر مشاوره‌های پیش از ازدواج به مراکز مشاوره مراجعه نمایند. بااین‌حال فارغ از علت مراجعه، درصورتی‌که روانشناس به تشخیص اختلال شخصیت نمایشی در فرد رسیده باشد، می‌تواند از روش‌های زیر برای درمان اختلال شخصیت نمایشی استفاده نماید.

???? رفتاردرمانی

یکی از روش های درمان اختلال شخصیت نمایشی، رفتار درمانی است. رفتاردرمانی می‌تواند برای بهبود بسیاری از رفتارهای نامناسبی که به دلیل ابتلا به اختلال شخصیت در فرد ایجاد می‌گردد، مؤثر واقع شود. مطالعات بسیاری اثربخشی این شیوه از درمان را بر روی رفتارهای مهرطلبانه و تلاش برای جلب حمایت و توجه اطرافیان نشان داده‌است.

در این شیوه، رفتارهایی که به دنبال دریافت تأیید و حمایت دیگران است مورد بی‌توجهی قرارگرفته و هنگامی‌که فرد از رفتارهای سازنده جایگزین استفاده می‌کند مورد تشویق و پاداش قرار می‌گیرد. 

???? درمان اختلال شخصیت نمایشی | آموزش روابط میان فردی

آموزش روابط میان فردی از دیگر روش های درمان اختلال شخصیت نمایشی است. وجود مشکلاتی در روابط میان فردی نظیر تلاش برای دریافت تأیید و محبت اطرافیان و یا صمیمانه‌تر پنداشتن روابط نسبت به آنچه هست، ازجمله مشکلاتی هستند که افراد نمایشی در روابط اجتماعی خود با آن‌ها مواجه می‌شوند.

به همین خاطر آموزش اصول اساسی در زمینهٔ برقراری ارتباط با دیگران می‌تواند بخش مهمی از درمان فرد باشد. یکی از مهم‌ترین نکاتی که در این زمینه آموزش داده‌می‌شود. این است که وی متوجه خواهد شد رفتارهای او اگرچه در کوتاه‌مدت باعث جلب‌توجه و محبت اطرافیان می‌شود اما در بلندمدت آسیب‌هایی را به دنبال خواهد داشت.

???? درمان دیالکتیک

دیالکتیک یکی از انواع درمان‌هایی است که برای بهبود بخشیدن‌به تفکر مطلق گرایانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیوه از درمان به فرد کمک می‌کند که به‌جای اتخاذ دیدگاه این یا آن در مقابل مسائل به آن‌ها به‌صورت بخش‌های مکمل نگاه کند. به همین دلیل برای درمان اختلال شخصیت نمایشی از درمان دیالکتیک نیز استفاده می‌کنند.

???? درمان شناختی-رفتاری

درمان شناختی-رفتاری، یکی از روش های مفید در درمان اختلال شخصیت نمایشی است. این روش درمانی به‌ طور همزمان افکار و باورهای اشتباه و رفتارهای نامناسب فرد را موردبررسی قرار‌داده. و به همین خاطر یکی از درمان‌هایی است که در بسیاری از زمینه‌ها می‌تواند مؤثر واقع شود.

در این شیوه باورهای اشتباهی نظیر تلاش برای دریافت تأیید همگان موردبررسی قرارگرفته. و با باورهای مناسب‌تری جایگزین می‌شود؛ درعین‌حال رفتارهای نامناسب فرد نیز مشخص شده. و برای بهبود آن‌ها برنامه‌ریزی می‌شود.

???? درمان اختلال شخصیت نمایشی | خانواده‌درمانی

خانواده درمانی از دیگر روش های موثر در درمان اختلال شخصیت نمایشی است. خانواده مبتلایان به اختلال شخصیت نمایشی یکی از گروه‌های هدف برای درمان هستند. اهمیت درمان برای این افراد از دو جهت مطرح می‌شود؛ نخستین موضوع این است که خانواده این افراد باید راجع به اختلال شخصیت نمایشی و راهکارهایی برای برخورد با این افراد آگاه باشند. تا از میزان تنش‌ها و مشکلات در خانواده کاسته شود. علاوه بر این خانواده این افراد ممکن است دچار بیماری‌های روحی مانند افسردگی و اضطراب شوند که نیاز به دریافت توجه بالینی و اقدام برای بهبود دارد.

???? دارو درمانی

همانطور که گفتیم، هیچ دارویی مختص درمان اختلال شخصیت نمایشی به وجود نیامده‌است. اما برای کاهش علائم اختلالات خلقی مانند افسردگی، پریشانی، اضطراب و … برای این افراد دارو تجویز می‌شود. داروها به وسیله روانپزشک تجویز می‌شود و در درمان خود اختلال شخصیت نمایشی کاربرد خاصی ندارد.

???? گروه درمانی

یکی از روش های درمان اختلال شخصیت نمایشی، گروه درمانی است. در این روش درمانی عده ای از درمانگران در ابتدای درمان استفاده می‌کنند. و عده دیگری اعتقادی به این روش درمانی ندارند. اما همانطور که گفتیم شیوه درمانی با توجه به تشخیص درمانگر بر اساس رفتار و توانایی های فرد صورت می‌گیرد.

???? درمان روان تحلیلگری

برای درمان اختلال شخصیت نمایشی گاه از روش روان تحلیلگری استفاده می‌شود. این روش درمانی به منظور کاهش واکنش های احساسی شخص با یافتن دلیل این بیماری است. این روش اگر به شیوه بسیار درست و اصولی مورد استفاده قرار بگیرد؛ تاثیر بسیار زیادی در درمان اختلال شخصیت نمایشی می‌گذارد.

???? تمرین هماهنگی ذهن و بدن

برای درمان اختلال شخصیت نمایشی از تمرین های هماهنگی ذهن و بدن نیز استفاده می‌شود. روش های ذهن آگاهی مانند مدیتیشن، یوگا، درمان بیوفیدبک و تای چی در این روش توصیه می‌شود. زیرا این روش ها به فرد کمک می‌کند تا برنامه ریزی ذهنی منظم بچیند و بر احساسات خود کنترل داشته باشد.

کلام آخر

درمان اختلال شخصیت نمایشی به شیوه های متفاوتی وجود دارد. اما تشخیص روانشناس و متخصص است که نوع درمان را مشخص می‌‌کند. اما خود این افراد نیازی به درمان نمی‌بینند و از نظر خودشان رفتارهای طبیعی دارند. شاید برای افسردگی به دنبال راه درمانی باشند. و معمولا این افسردگی از شکست های عاطفی به وجود آمده‌است.

همانطور که گفتیم، فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی، برای درمان نیازمند کمک روانشناس است. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه درمان اختلال شخصیت نمایشی می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

سوالات متداول