سندرم ورنیکه کورساکوف یکی از انواع اختلال مغزی و عصبی است. زمانی این سندرم ایجاد می‌گردد که فرد دچار کمبود ویتامین B1 (تیامین) باشد. شایع‌ترین دلیل ابتلا به این سندرم، اعتیاد شدید به الکل است. بروز این اختلال، باعث عملکرد ضعیف مغز و حافظه می‌گردد. اطلاع از نشانه‌ها و دلایل بروز این سندروم سبب می‌شود که فرد اقدام به پیشگیری و درمان در زمان مناسب نماید. روش‌های متفاوتی برای درمان سندرم ورنیکه کورساکوف وجود دارد اما در اکثر موارد تنها روش درمانی آن ترک اعتیاد به الکل و دریافت ویتامین B1 از طریق رژیم غذایی متعادل می‌باشد. در ادامه این مطلب اطلاعات بیشتری پیرامون دلایل بروز سندرم ورنیکه کورساکوف و درمان آن ارائه کرده‌ایم.

منبع : سندرم ورنیکه کورساکوف

سندرم ورنیکه کورساکوف

سندرم ورنیکه کورساکوف (Wernicke-Korsakoff) نوعی اختلال عصبی و شامل دو مشکل پزشکی است. در واقع سندروم ورنیکه و اختلال کورساکوف دو مشکل جدا اما در یک سندرم هستند.

البته لازم است اشاره کنیم که تاکنون اطلاعاتی از اینکه این دو مشکل از یکدیگر جدا هستند و یا هر اختلال دو مرحله از یک سندروم می‌باشند، به دست نیامده؛ اما همواره ابتدا سندروم ورنیکه ایجاد می‌گردد و در پی آن علائم اختلال کورساکوف نمایان می‌شود. برخی از پزشکان معتقدند که ورنیکه فاز و مرحله اول شروع بیماری و کورساکوف وضعیت مزمن این سندرم است.

سندروم ورنیکه کورساکوف به دلیل کمبود ویتامین B1 (تیامین) ایجاد می‌گردد. علاوه بر کمبود ویتامین B1، مصرف بیش از حد الکل در طولانی مدت نیز از عوامل مهم ایجاد این اختلال به شمار می‌رود. برای آشنایی با تعریف اعتیاد کلیک کنید.

لازم به ذکر است که سندروم ورنیکه کورساکوف در نتیجه برخی بیماری و یا جراحی‌ها نیز همچون جراحی معده، مشکلات شدید روده، سرطان، سوء تغذیه و … نیز ایجاد می‌گردد.

علائم و نشانه های اختلال ورنیکه

همانطور که اشاره کردیم سندروم ورنیکه کورساکوف شامل دو مرحله و دو اختلال است که با علائم ورنیکه آغاز می‌گردد. ورنیکه یک نوع اختلال و آسیب مغزی است که سه نشانه و مشکل عمده و اصلی به شرح موارد زیر دارد :

• مشکلات بینایی
• سردرگمی و گیجی
• سختی در راه رفتن و تعادل

مطابق تخقیقاتی که صورت گرفته، دلیل اصلی بروز اختلال ورنیکه، کمبود ویتامین B1 می‌باشد. بدن انسان قادر به تولید ویتامین B1  نیست و افراد باید میزان تیامین مورد نیاز خود را از طریق رژیم غذایی و مصرف منابع حاوی ویتامین B1 دریافت کنند.

در اندام‌های داخلی مختلف شامل مغز، قلب، کلیه، ریه‌ و … به میزان متفاوتی از ویتامین B1 نیاز است. اگر میزان این ویتامین در بدن به اندازه کافی نباشد هیچ کدام از این اندام‌ها نمی توانند وظایف خود را به درستی انجام دهند.

در صورتی که فرد پس از ابتلا به اختلال ورنیکه نیز میزان مشخصی از ویتامین B1  را دریافت نکند، علائم اختلال به شکل گسترده‌تری بروز پیدا می کند. از علائم تشدید اختلال ورنیکه با کاهش سطح تیامین در بدن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• گیجی
• تغییر وضعیت ذهنی
• حرکات ناخواسته چشم
• دو بینی
• تعادل ضعیف
• مشکل در راه رفتن
• سوء تغذیه
• کاهش وزن
• پایین آمدن فشار خون
• کاهش دمای بدن
• مشکلات جدید حافظه

نشانه های افراد مبتلا به اختلال ورنیکه بسیار به حالت مستی ناشی از الکل خوردن شباهت دارد. بهتر است اگر فردی دارای این دسته از علائم است، سریعا به پزشک مراجعه کند، چراکه در صورت تشدید احتمال رفتن به کما و یا مرگ وجود دارد. برای آشنایی با سایر عوارض اعتیاد به الکل کلیک کنید.

علائم و نشانه های سندرم کورساکوف

در پی بروز علائم اختلال ورنیکه، نشانه‌های اختلال کورساکوف نیز نمایان می‌شود. معمولا کسی که مبتلا به سندروم کورساکوف می‌شود، کم کم حافظه خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند تسلط و کنترلی بر روی رفتارهای روزمره خود داشته باشد.

مشکلات حافظه در سندروم کورساکوف باعث می‌شود که این دسته از افراد نتوانند اطلاعات جدیدی را به حافظه بسپارند و یاد بگیرند. از دیگر نشانه های وجود اختلال کورساکوف در افراد این است که آن‌ها تلاش می‌کنند تا شکاف‌های موجود در حافظه را با افکار دروغین و خیال پردازی پر کنند.

با ایجاد مشکل در حافظه کوتاه مدت، افراد نمی‌توانند خاطره‌های جدید را نیز به یاد بسپارند. بی تفاوتی، عدم نگرانی، رفتار و گفتار تکراری نیز از دیگر نشانه های سندروم کورساکوف است.

در صورتی که فرد در ابتدای بروز علائم سندروم کورساکوف اقدام به درمان بیماری کند، احتمال بهبودی وجود دارد اما با پیش رفتن اختلال و تثبیت شرایط و علائم، احتمال درمان و بهبودی کامل نیز کاهش پیدا می‌کند.

علت بروز سندرم ورنیکه کورساکوف

پیش‌تر اشاره کوتاهی به دلایل بروز سندروم ورنیکه کورساکوف کردیم که کمبود ویتامین B1  و اعتیاد به الکل دو عامل اصلی بروز این اختلال شناخته می‌شوند. اما دلایل دیگری نیز باعث ایجاد سندروم ورنیکه کورساکوف می‌شوند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• جراحی بای پس معده
• سرطان معده
• اختلالات خوردن
• سرطان روده
• دیالیز کلیه و مشکلات کلیوی
• رژیم‌ های شدید و روزه گرفتن
• عفونت‌های مزمن
• الکلیسم ( مصرف الکل مانع از جذب ویتامین B1 می شود.)

درمان سندرم ورنیکه کورساکوف

پس از بروز اولین نشانه های سندروم ورنیکه کورساکوف، فرد بلافاصله باید برای درمان و دریافت خدمات پزشکی اقدام نماید. دریافت ویتامین B1 و یا تیامین برای درمان سندروم ورنیکه کورساکوف موثر نیست و نیاز به دریافت خدمات پزشکی بیشتر است.

البته لازم به ذکر است که دریافت ویتامین B1 به صورت تزریق وریدی در بیماران مبتلا به ورنیکه کورساکوف باعث از بین رفتن علائم اولیه بیماری شامل مشکلات بینایی، حرکات چشم، مشکلات هماهنگی و سردرگمی و … می‌شود. برای به دست آوردن حافظه و بازیابی اطلاعات از دست رفته به خدمات پزشکی بیشتری نیاز است.

از روش‌های درمانی سندروم ورنیکه کورساکوف ممنوعیت استفاده از الکل و دریافت رژیم غذایی حاوی ویتامین B1 است. از آنجایی که برای درمان این سندروم از روش‌های ترک اعتیاد استفاده می‌شود بهتر است زیرنظر یک متخصص انجام شود.

پیشگیری از سندروم ورنیکه کورساکوف

از مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به سندروم ورنیکه کورساکوف عدم استفاده از الکل و استفاده از رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامین است. برای آشنایی با روش های ترک الکل کلیک کنید. از مهم‌ترین مواد غذایی حاوی ویتامین B1 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• برنج غنی شده
• سویا
• دانه آفتابگردان
• کدو حلوایی
• دانه چیا
• گوشت ماکیان
• نخود
• مارچوبه
• پرتغال
• شیر
• اسفناج
• نخود فرنگی
• لوبیای لیما
• آجیل
• غلات
• و …

میزان شایع بودن سندرم ورنیکه‌کورساکف

این موضوع که سندروم ورنیکه کورساکوف چقدر شایع است، تاکنون به صورت دقیق مشخص نشده اما در یک آمار کلی 1 تا 2 درصد از کل جمعیت جهان و 12 تا 14 درصد از مصرف کنندگان الکل به سندروم ورنیکه کورساکوف مبتلا می‌شوند. پیشنهاد می‌شود که مقاله انواع مواد اعتیاد آور را نیز بخوانید.

برای دریافت مشاوره در زمینه سندرم ورنیکه کورساکوف می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.