دلایل عدم توانایی دوستیابی کودکان چه می‌تواند باشد؟ برقراری رابطه با همسن و سالان و پیدا کردن همبازی از مهم‌ترین روابطی است که در سنین کودکی ایجاد می‌شود. این رابطه‌ها تا حد زیادی حائز اهمیت هستند چراکه کودکان از دوستان خود چیزهای زیادی را یاد می‌گیرند. با وجود ثبات نداشتن دوستی‌های شکل گرفته شده در دوران کودکی، بازهم بسیار مهم است که پدر و مادر مهارت‌های ارتباطی و دوست یابی درست را به کودکان‌شان آموزش دهند؛ چراکه منجر به رشد شخصیتی و اجتماعی فرزندان‌شان می‌گردد. در ادامه همراه ما باشید تا به علت‌های عدم توانایی دوستیابی کودکان و راهکارهای موثر در این زمینه بپردازیم. در صورتی که نمی‌دانید چگونه این مشکل را حل کنید، حتما مشاوره کودک دریافت نمایید.

منبع: عدم توانایی دوستیابی کودکان

اهمیت توانایی دوستیابی کودکان

جالب است بدانید که کودکان همراه با یادگیری راه رفتن، دوستیابی و پیدا کردن همبازی را نیز می‌آموزند و به تدریج می‌توانند در ارتباط با دیگران مهارت پیدا کنند. البته این موضوع در مورد تمامی کودکان صدق نمی‌کند چراکه برخی در پیدا کردن دوست ناتوانند و همین موضوع سبب می‌شود که به مرور تنها و گوشه‌گیر شوند و یا مدام به والدین خود وابسته باشند.

تفاوت‌های موجود در نحوه دوست‌یابی و ارتباط با دیگران تا حد زیادی وابسته به ویژگی‌های فردی و ذاتی انسان‌ها است اما مهارتی آموختنی نیز می‌باشد که افراد می‌توانند در طول زندگی آن را بیاموزند. به طور کلی انسان‌ها موجوداتی اجتماعی هستند که از نیازهای درونی آن‌ها این است که در گروه‎‎‌های مختلف عضو باشند؛ همین تمایل سبب می‌شود که کودکان از سن چهار و پنج سالگی دوستانی را برای خود انتخاب کنند. در صورتی که نتوانند تا این سنین با دیگران ارتباط برقرار کنند، حتما باید برای ارزیابی اختلالات رفتاری کودکان اقدام کرد.

دوست گریزی یا عدم توانایی دوستیابی کودکان

برخی از کودکان به صورت ذاتی تمایل ندارند با همسن و سالان خود بازی کنند و یا با آن‌ها ارتباط برقرار کنند. همین موضوع سبب می‌شود که به تدریج گوشه‌گیر و منزوی شوند؛ که لازم است اشاره کنیم انزواطلبی در کودکان می‌تواند از رشد اجتماعی آن‌ها جلوگیری کند.

البته برخی دیگر از کودکان تمایل به پیدا کردن دوست و همبازی دارند اما نمی‌توانند با دیگر کودکان ارتباط برقرار کنند. برای پیدا کردن علت عدم دوستیابی کودکان باید سه گام اصلی طی گردد که در ادامه آن‌ها را توضیح داده‌ایم. در صورتی که فرزندتان با کسی بازی نمی‌کند، مقاله بازی نکردن کودکان را بخوانید.

1. کشف علت عدم توانایی دوستیابی کودکان

اگر کودک‌تان نمی‌تواند با همسن و سالان خود دوست شود و یا در نحوه برقراری ارتباط با دیگر کودکان مشکل دارد، سعی کنید با او صحبت کنید و علت را متوجه شوید. در صورتی که نمی‌توانید از طریق حرف زدن با فرزندتان علت این مشکل را بفهمید؛ توصیه می‌شود از مشاوره کودک استفاده کنید. 

2. برنامه‌­ریزی برای حل مشکل دوستیابی

سعی کنید از اهمیت برقراری رابطه و پیدا کردن دوست با فرزندتان صحبت کنید. او را در شرایطی قرار دهید که با همسالان خود در ارتباط باشد و بتواند به گونه‌ای با آن‌ها ارتباط برقرار کند. به عنوان مثال او را در کلاس‌های ورزشی و یا آموزشی ثبت نام کنید. 

3. نحوه پاسخ به مشکل دوست‌یابی

سعی نکنید بر روی موضوع دوست‌یابی کودک‌تان پافشاری کنید به گونه‌ای که باعث رنجش و آزار فرزندتان شوید. به کودک‌تان فرصت دهید تا کم‌کم با اهمیت دوست‌یابی و ارتباط با دیگران آشنا گردد.

همین‌طور باید اشاره کنیم نباید به کودک خود عنوان‌های خجالتی، ساکت و یا … را نسبت دهید؛ چراکه این عنوان‌ها زمینه بروز اضطراب اجتماعی و رفتارهای نامناسب برای او را فراهم می‌کند. 

علت های عدم توانایی دوستیابی کودکان

در ادامه به مهم‌ترین علل عدم دوستیابی کودکان اشاره کرده‌ایم. علاوه بر این موارد، برخی از عوامل ژنتیکی نیز می‌توانند در این مساله دخیل باشند که برای تشخیص دقیق‌تر نیاز به بررسی بیشتر توسط متخصصین هست. برای آشنایی با سایر علل مقاله کودکان استثنایی را بخوانید.

1.عزت نفس پایین

از عواملی که سبب می‌شود کودکان توانایی بالایی در ایجاد رابطه دوستی داشته باشند، داشتن عرت نفس بالا است. داشتن عزت نفس بالا به این معناست که کودکان خود را موجوداتی دوست داشتنی و مهم می‌دانند و همین موضوع سبب می‌شود که آن‌ها بتوانند با دیگر کودکان ارتباط موثرتری برقرار کنند. بنابراین والدین می‌توانند با تقویت عزت نفس کودکان‌شان به آن‌ها کمک کنند تا در نحوه پیدا کردن دوست بهتر عمل کنند.

2.اضطراب

از دیگر علت‌هایی که سبب می‌شود کودکان در زمینه دوستیابی و برقراری ارتباط با همسالان خود ضعیف عمل کنند، داشتن اضطراب بیش از حد است. علت وجود اضطراب در هر کودکی متفاوت می‌باشد که پدر و مادر می‌توانند به کمک روانشناس از آن مطلع شوند. چرا که نشانه‌های اضطراب در کودکان با بزرگسالان تفاوت دارد.

3.عدم آگاهی از مهارت‌های ارتباطی

مهم‌ترین موضوعی که در عدم توانایی دوستیابی کودکان مطرح است، عدم آگاهی آنان از مهارت‌های ارتباطی می‌باشد. در واقع در یادگیری مهارت‌های ارتباطی هم پدر و هم مادر نقش دارند و باید شیوه‌های درست آن را به فرزندشان آموزش دهند. از طرفی دیگر کودک باید زمان کافی را در میان همسن و سالان خود بگذراند تا بتواند کم‌کم این مهارت را بیاموزد.

4.تجربه اختلالات رفتاری

برخی اختلالات رفتاری همچون اوتیسم و یا افسرگی سبب می‌شود که کودکان تمایلی به دوستیابی و برقراری ارتباط با همسالان خود نداشته باشند. برخی کودکان نیز به دلیل اختلال بیش فعالی در رابطه‌های دوستانه خود، موجوداتی پرخاشگر هستند که به همین دلیل از جانب دوستانش طرد می‌شوند و نمی‌توانند رابطه‌های دوستانه خوبی را شکل دهند.

راهکار حل مشکل عدم توانایی دوستیابی کودکان

در زمینه حل مشکل عدم دوستیابی کودکان راهکارهای بسیاری وجود دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم.

1.ثبت نام کودک در کلاس آموزشی

برای این‌که فرزندتان بتواند با همسالان خود در ارتباط باشد و ارتباط با آن‌ها را بیاموزد، باید در محیط‌های مختلفی قرار بگیرد. به همین دلیل بهتر است فرزندتان را در کلاس‌های فوق برنامه ثبت نام کنید و او را در موقعیت‌های مختلف دوستیابی قرار دهید. در چنین حالتی کودک بدون فشار دیگران می‌تواند دوستانی را برای خود انتخاب کند و در کنار آن نیز کم‌کم اجتماعی بودن را بیاموزد.

2.دعوت دوستان کودک به خانه

دوستان فرزندتان را به خانه‌تان دعوت کنید و به آن‌ها اجازه دهید تا آزادانه با یکدیگر بازی کنند. کودکان از طریق بازی کردن می‌توانند انرژی خود را تخلیه کنند و همینطور رشد شناختی و رفتاری بیشتری داشته باشند. 

در طول مدت بازی فرزندتان با دوستانش، می‌توانید آن‌ها را زیرنظر بگیرید و نواقص و کاستی‌های کودک خود را در روابطه دوستانه‌اش شناسایی کنید. 

3.رفتن به گردش‌های خانوادگی

سعی کنید برای گردش‌های دسته جمعی و مهمانی‌های خانوادگی برنامه ریزی کنید و از کودک‌تان بخواهید که در این دورهمی‌ها با هم‌سالان خود ارتباط برقرار کند. 

4.بازی کردن

در طول روز زمان‌هایی را برای بازی کردن با فرزندتان اختصاص دهید. بازی کردن جذابیت بسیار زیادی برای کودکان دارد و می‌تواند به عنوان یکی از راه‌های ارتباطی مناسب با دیگران کودکان باشد. 

بنابراین بازی کردن می‌تواند برقراری ارتباط با همسالان را در دیگر محیط‌ها همچون مدرسه برای کودک آسان‌تر کند؛ چراکه از آن به عنوان دلیلی برای برقراری ارتباط با دیگر افراد استفاده می‌کند.

سخن آخر

از مهم‌ترین مهارت‌هایی که لازم است والدین آن را به کودک خود بیاموزند، مهارت دوستیابی و برقراری ارتباط با دیگر افراد است.

برخی از کودکان به دلایل مختلفی همچون اضطراب و یا عزت نفس پایین در دوستیابی دچار مشکل می‌شوند و تمایل دارند تنها باشند. در چنین شرایطی بهتر است برای بررسی شرایط کودک و آموزش مهارت دوستیابی به او، با یک روانشناس و متخصص مجرب در این زمینه مشورت کنید.

دریافت مشاوره روانشناسی کودک سبب می‌شود که والدین تمامی جوانب این مشکل در کودکشان را بسنجند و در صورت وجود اختلال و یا مشکلی در فرزندشان آن را حل کنند. مشاوران مرکز تخصصی ذهن نو آماده ارائه مشاوره تخصصی پیرامون عدم دوستیابی کودکان به شما والدین گرامی می‌باشند.

برای دریافت مشاوره در زمینه عدم توانایی دوستیابی کودکان می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز کلینیک تخصصی کودک نی نی مایند از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول

آیا اختلال اضطراب در کودکان، در عدم توانایی آن‌ها در دوستیابی موثر است ؟

بله، برخی از کودکان به دلیل داشتن اضطراب بیش از حد، نمی‌توانند با همسالان خود ارتباط برقرار کنند که این موضوع نیازمند بررسی‌های بیشتر توسط روانشناس می‌باشد.

منبع: عدم توانایی دوستیابی کودکان