جنون بعد از زایمان یکی از مسائلی است که ترس و نگرانی زیادی را برای مادران باردار ایجاد می‌کند. در واقع اکثر مادران می‌خواهند بدانند که این مشکل چه علتی دارد و چگونه می‌توان از آن پیشگیری کرد. زایمان یکی از رویدادهای مهم زندگی زنان است که منجر به بروز نوساناتی در خلق و روحیه می‌شود. در این میان برخی افراد این نوسانات را به شدت بیشتری تجربه می‌کنند و دچار علائمی نظیر توهم و هذیان نیز می‌شوند که می‌تواند برای آن‌ها ترسناک باشد. فاکتورهای زیادی در بروز جنون بعد از زایمان نقش دارند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به آمادگی زیستی و زمینه خانوادگی اشاره کرد. در ادامه این مقاله توضیحات بیشتری در مورد علائم، علل و روش های درمان جنون بعد از زایمان ارائه کرده‌ایم.

منبع: جنون بعد از زایمان چه نشانه هایی دارد؟

جنون بعد از زایمان چیست؟

زایمان چه از نظر جسمی و چه از نظر روانی یک رویداد مهم برای بانوان محسوب می‌شود. در نتیجه متخصصان بر این باورند طبیعی است که مادران اندکی بعد از به دنیا آمدن فرزندشان احساساتی نظیر غم، ترس و اضطراب را تجربه کنند. اما برخی از مادران پس از زایمان دچار مشکلات روحی بسیار شدیدتری می‌شوند که با عوارض روحی زایمان یا حتی افسردگی پس از زایمان نیز قابل توجیه نیست و به عنوان جنون بعد از زایمان تعریف می‌شود. برای آشنایی با نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان کلیک کنید.

در جنون بعد از زایمان بیمار تماس خود را با واقعیت از دست می‌دهد و علائمی نظیر توهم و هذیان را تجربه می‌کند. توهم زمانی اتفاق می‌افتد که مادر چیزهایی می‌بیند یا می‌شنود که در واقعیت وجود ندارند. همچنین هذیان به شرایطی گفته می‌شود که نوعی اعتقادات راسخ غلط در فرد شکل می‌گیرند که با هیچ گونه استدلالی تغییر نمی‌کنند. برای آشنایی با سایر انواع جنون کلیک کنید.

علائم اختلال جنون بعد از زایمان

علائم اختلال جنون بعد از زایمان تا حد زیادی به فاز مانیای اختلال دو قطبی شبیه است. به طوری که این مشکل نیز اغلب با احساس بیقراری، کم خوابی و افزایش تحریک پذیری شروع می‌شود که این‌ها به مرور جای خود را به علائم شدیدتری می‌دهند. از جمله این علائم باید به موارد زیر اشاره کرد:

• توهم‌های شنیداری (یک توهم رایج شنیدن صداهایی است که به مادر دستور می‌دهند به خود یا به کودک آسیب برساند)
• داشتن باورهای هذیانی نظیر اینکه “عده‌ای می خواهند به فرزند من آسیب جدی برسانند”
• از دست دادن جهت یابی و گم کردن زمان و مکان
• نشان دادن رفتارهای غیر عادی و عجیب و غریب
• نوسانات خلقی سریع از خلق شاد به افسرده و بالعکس
• داشتن افکار خودکشی
• داشتن افکار خشونت آمیز نظیر تمایل به آسیب زدن به کودک

میزان شیوع بیماری های روانی بعد از زایمان

بسیاری از بانوان وقتی در مورد وضعیت جنون بعد از زایمان چیزی می‌شوند بسیار نگران می‌شوند و می‌ترسند که پس از تولد فرزند خود به این وضعیت دچار شوند، اما خوشبختانه جنون بعد از زایمان اختلالی نادر است که از هر 1000 زن 1 تا 2 نفر را درگیر خود می‌کند و معمولا 2 الی 3 روز پس از زایمان خود را نشان می‌دهد.

علل و عوامل خطرساز برای جنون بعد از زایمان

متخصصان تاکنون عوامل مختلفی را شناسایی کرده‌اند که می‌توانند ریسک بروز جنون بعد از زایمان را افزایش دهد، از جمله این عوامل باید به موارد زیر اشاره کرد:

• داشتن سابقه اختلال دو قطبی
• داشتن سابقه دچار شدن به جنون بعد از زایمان در زایمان‌های قبلی
• داشتن سابقه اختلالات سایکوتیک نظیر اسکیزوفرنیا یا اسکیزوافکتیو
• وجود سابقه بروز جنون بعد از زایمان یا اختلال دوقطبی در خانواده نزدیک
• قطع ناگهانی داروهای روان پزشکی در دوران بارداری
• اولین بارداری

به طور کل باید گفت که علت بروز جنون بعد از زایمان هنوز به طور دقیق مشخص نیست. متخصصان بر این باورند که برخی بانوان نسبت به نوسانات هورمونی که در طول بارداری و زایمان اتفاق می‌افتد (نظیر نوسانات هورمون استروژن، پروژسترون و تیروئید) حساسیت بیشتری دارند که این مسئله عوارض روانی ناشی از این مسئله را افزایش می‌دهد. در این میان فاکتورهای بسیاری می‌توانند نقش ایفا کنند که از جمله آن‌ها می‌توان به عوامل ژنتیکی، استرس‌های محیطی، عوامل فرهنگی، مسائل زیستی و وجود مشکلاتی نظیر محرومیت از خواب اشاره کرد. برای مطالعه درباره سایر انواع بیماری روانی کلیک کنید.

درمان جنون بعد از زایمان

از آنجایی که جنون بعد از زایمان می‌تواند تهدید حیاتی بسیار جدی برای مادر و نوزاد به همراه داشته باشد، در صورت مشاهده علائم لازم است که هرچه زودتر به بیمار کمک کنید تا به یک متخصص مراجعه کند. در این شرایط مادران باید تحت نظر یک روانپزشک و روانشناس قرار بگیرند. دریافت داروهای آنتی سایکوتیک یا همان ضدروان‌پریشی و داروهای ضدافسردگی از جمله درمان‌های ضروری در این وضعیت محسوب می‌شود.

هم چنین روانشناس در جلسات روان درمانی به مادر کمک می‌کند تا بینش بیشتری نسبت به علائم خود داشته باشد، از نظر شناختی به وضعیت مطلوب‌تری برسد و زودتر عملکرد طبیعی خود را بازیابد. در مواردی که خطر اقدامات خودآسیب رسان نظیر خودکشی یا اقدامات خشونت آمیز نظیر آسیب رساندن به کودک وجود دارد؛ در اکثر موارد بستری در بیمارستان اعصاب در دستور کار قرار می‌گیرد. همچنین در بیمارانی که به درمان‌های دارویی و روانشناختی پاسخ لازم را نمی‌دهند و در اصطلاح مقاوم به درمان هستند، ممکن است استفاده از روش هایی نظیر شوک الکتریکی نیز توصیه شود.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک و وظایف مادرانه می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

آیا داشتن افکار خودکشی پس از زایمان می تواند نشانه دچار شدن به اختلال جنون بعد از زایمان باشد؟

افکار خودکشی به تنهایی بیانگر اختلال جنون بعد از زایمان نیستند. چرا که این مسئله در افسردگی پس از زایمان نیز دیده می‌شود. آنچه جنون بعد از زایمان را با وضعیت‌های دیگر متمایز می کند قطع ارتباط با واقعیت و تجربه توهم و هذیان است.

منبع: جنون بعد از زایمان چه نشانه هایی دارد؟