سردرد در دوران بارداری مساله‌ای شایع میان زنان در این دوره است و در اغلب اوقات به جنین آسیبی نمی‌رساند. سردرد در زنان باردار عمدتا در سه ماهه اول و سه ماهه سوم اتفاق می‌افتد با این تفاوت که در سه ماهه اول بارداری سردرد نشانه خطرناکی نیست اما در سه ماهه آخر بارداری می‌تواند هشداری برای یک خطر جدی باشد. سردردهای بارداری انواع مختلفی دارد که هرکدام علائم و روش درمان مخصوص به خود را دارند. نکته‌ای که زنان باردار باید به آن توجه کنند این است که در این دوران به هیچ عنوان بدون مشورت پزشک از قرص‌های شیمیایی استفاده نکنند. به جای استفاده از قرص‌های شیمیایی می‌توان با روش‌های طب سنتی و روش‌های پیشگیری کننده، این مشکل را حل کرد. در مواردی که سردرد در پی فشار خون بالا به وجود بیاید، مراجعه به پزشک ضروری است. 

منبع: سردرد در دوران بارداری

دلایل سردرد در دوران بارداری

برخی از خانوم‌هایی که در دوران حاملگی دچار سردردهای مدام می‌شوند، گزارش می‌کنند که تا قبل از این دوره هیچ گونه سردردی را تجربه نکرده‌اند. دلایل متفاوتی باعث سردرد زنان در بارداری می‌شود که از آن‌ها می‌توان به استرس و فشار روحی، تغییر وزن، رژیم غذایی نامناسب، افزایش حجم خون، افت قند خون، فشار خون، مشکلات خواب و زیاده‌روی در مصرف برخی خوراکی‌ها مانند لبنیات، شکلات و گوجه فرنگی اشاره کرد. همچنین با توجه به این که در چه مرحله‌ای از بارداری قرار دارید دلایل سردرد شما نیز متفاوت خواهد بود.

1. دلایل ابتلا به سردرد در سه ماهه اول بارداری

تغییرات هورمونی: افزایش هورمون استروژن که هورمون زنانگی است در دوران بارداری سردرد مادر می‌شود. این هورمون در ماه‌های بعدی متعادل شده و مشکلی ایجاد نمی‌کند.

قطع آنی کافئین: مادرانی که به استفاده مداوم از چای، قهوه، شکلات و نوشابه‌ها عادت داشته‌اند، پس از بارداری هنگامی که شروع به قطع این موارد می‌کنند، دچار سردرد می‌شوند. توصیه می‌شود برای رفع این مشکل به آرامی کافئین را قطع کنید.

تغییر فعالیت بدنی: فعالیت بدنی خیلی کم یا خیلی زیاد می‌تواند در دوران بارداری باعث سردرد شود.

کمبود آب بدن: بعضی زنان به دلیل تکرر ادرار در ماه های اولیه مصرف مایعات را محدود می کنند که این کار سبب سردرد می شود.

مشکلات روحی: برخی مشکلات روحی مثل افسردگی در دوران بارداری و عدم آمادگی برای مادر شدن باعث سردرد می‌شود. سایر دلایل سردرد در سه ماه اول بارداری عبارتند از:

-کم یا زیاد شدن خواب شبانه
-استفراغ و حالت تهوع مداوم
-افت قند خون
-تغذیه نامناسب

2. دلایل ابتلا به سردرد در سه ماهه آخر بارداری

-دیابت
-افزایش وزن
-فشار خون بالا
-مشکلات خواب
-مشکلات روحی
-رژیم غذایی چاق کننده اما ضعیف
-کشیدگی و گرفتگی عضلات

انواع سردرد در دوران بارداری

سردردهای دوران بارداری معمولا به دو دسته تنشی و میگرنی تقسیم می‌شوند و یا گاهی نشانه مسمومیت بارداری هستند. برای آشنایی با انواع خطرات بارداری کلیک کنید.

1. سردرد تنشی

اگر سردرد را در اطراف سرتان حس می‌کنید طوری که انگار در حرکت است یا انگار کلاهی بسیار تنگ به سر دارید، پس احتمالا مبتلا به سردرد تنشی هستید. سردرد تنشی دردی خفیف تا متوسط دارد و شایع‌ترین نوع سردرد میان زنان باردار محسوب می‌شود.

معمولا افراد قبل از شروع سردرد تنشی استرس دارند، خسته و بداخلاق هستند و با کمبود کافئین مواجه شده‌اند. دلیل به وجود آمدن سردرد تنشی می ‌تواند خواب ناکافی، استرس، کمبود آب، افت قند خون و گرسنگی باشد. این نوع سردرد نیاز به دارو ندارد و می‌توان آن را با کمپرس گرم یا یخ، ماساژ، استراحت و حذف دلایل درمان کرد.

2. سردرد میگرنی

تقریبا 10 درصد زنان باردار دچار سردرد میگرنی در دوران بارداری می‌شوند. این در حالیست که زنانی که قبلا به میگرن مبتلا بوده‌اند، عموما در دوره بارداری خود سردرد میگرنی را تجربه نمی‌کنند. درجه درد سردرد میگرنی متوسط تا شدید است؛ این نوع سردرد با با یک درد کسل کننده شروع شده وکم کم به یک درد شدیدتر تبدیل می‌شود.

درد میگرنی معمولا یک طرف سر بروز پیدا می‌کنند. فردی که دچار سردرد میگرنی می‌شود معمولا به نور، صدا و بوهای مختلف حساسیت پیدا کرده و سرگیجه و حالت تهوع را به همراه سردرد تجربه خواهد کرد.

3. سردرد سینوسی

این نوع سردرد که در فصل‌های سرد شایع است، به دلیل عفونت ایجاد می‌گردد. زنانی که مبتلا به این نوع سردرد می‌شوند، برخی علائم سرماخوردگی مانند تب خفیف، سرفه، خلط صبحگاهی و… را نیز بروز می‌دهند.

4. مسمومیت بارداری

اگر سردرد در سه ماهه آخر حاملگی رخ دهد، ممکن است نشانه مسمومیت حاملگی یا همان پره‌اکلامپسی باشد. فشار خون بالا، دفع پروتئین، تهوع و استفراغ به همراه سردرد از نشانه‌های مسمومیت بارداری هستند. این نوع مسمومیت برای جنین و مادر خطرناک است و حتی امکان دارد سبب زایمان زود هنگام شود. به همین دلیل توصیه می‌شود در صورت مشاهده این نشانه‌ها پس از هفته بیستم حتما به پزشک مراجعه نمایید. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید. 

درمان سردرد در دوران بارداری

در دوره بارداری نباید از قرص‌های قوی برای درمان سردرد استفاده کرد. تنها قرصی که در دوران بارداری به هنگام بروز سردرد می‌توان مصرف کرد، استامینوفن بدون کدئین است. در رابطه با این قرص نیز بهتر است با متخصص مشورت نمایید. با ایجاد یک سبک زندگی سالم می توان از تمام آسیب‎های بارداری به خصوص سردرد پیشگیری کرد. اگر می‌خواهید چنین سبک زندگی داشته باشید اقدامات زیر را انجام دهید:

1. خوراکی‌هایی که می‌خورید را یادداشت کنید تا متوجه شوید کدام ماده غذایی سبب سردرد شما می‌شود.
2. به اندازه کافی بخوابید و به هیچ عنوان خستگی خود را نادیده نگیرید.
3. استرس و ناراحتی‌های روحی خود را حل کنید. اگر به تنهایی از پس آن برنمی‌آیید، لازم است که حتما به یک مشاور مراجعه نمایید.
4. مصرف میان وعده‌ها را فراموش نکنید. گرسنه ماندن در زمان طولانی می‌تواند سبب افت قندخون و در نتیجه سردرد شود.
5. روزانه حدود 8 لیوان آب بنوشید.
6. گرم یا سرد را بر روی پیشانی خود امتحان کنید. اگر سردرد شما تنشی است کمپرس سرد و اگر سینوسی است کمپرس گرم.
7. ورزش‌های کوتاه و سبک و به خصوص یوگای بارداری را انجام دهید.
8. از همسرتان بخواهید که پیشانی و گردن شما را ماساژ دهد.
9. به طور مدام دوش بگیرید. بهتر است هرروز صبح این کار را انجام دهید.

درمان سردرد بارداری به کمک طب سنتی

روغن نعناع: روغن نعناع را می‌توانید از داروخانه‌ها یا عطاری‌ها تهیه کنید. این روغن سبب خنک شدن سطح پوست می‌شود و تنش‌ها را آرام می‌سازد. 10 قطره از این روغن را کف دست خود بریزید و با آن پیشانی خود را ماساژ دهید.

اسفناج: اسفناج یک ماده بسیار مقوی برای دوران بارداری است. این ماده را می‌توانید به صورت‌های مختلف طبخ کرده و میل کنید.

دارچین: بهترین راه برای خلاص شدن از شر سردرد به خصوص سردردهای تنشی و سینوسی دارچین است. دارچین را با کمی آب مخلوط کنید تا یک ماده خمیری مانند به دست آید. سپس این ماده را به پیشانی خود بمالید و 15 تا 20 دقیقه بعد آن را بشویید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول

آیا سردرد می تواند نشان دهنده پسر بودن جنین باشد؟

خیر سردرد هیچ ربطی به جنسیت جنین ندارد و ناشی از مسائل هورمونی، تغذیه‌ای و روحی است. 

سردرد در دوران بارداری چه خطراتی را در پی دارد؟

سردرد در دوران بارداری به خصوص ماه‌های آخر اگر شدید باشد و درمان نشود، می‌تواند سبب سکته مغزی و مشکلات قلبی شود. 

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

در صورتی که علاوه بر سردرد، علائمی همچون فشار خون بالا، احساس سوزش در معده و شکم، تورم، استفراغ و تهوع شدید، درد زیر دنده‌ها، مشکلات بینایی و دفع پروتئین را در خود مشاهده کردید لازم است به پزشک مراجعه کنید.

منبع: سردرد در دوران بارداری