والدین هلیکوپتری کنترل بیش از حد بر فرزندان خود دارند. نظارت بر کارهای فرزندان، یکی از وظایف والدین است و بدون آن شاید فرزندان با مشکلات زیادی روبرو شوند. اما برخی از والدین در این کار زیاده روی کرده و بچه ها را لحظه ای به حال خود رها نمی‌کنند. اینگونه والدین حتی اگر حضور فیزیکی هم در کنار بچه ها نداشته باشند اما با پیگیری های مداوم آنها را در تنگنا قرار می‌دهند. این شیوه فرزندپروری، آثار و نتایج بدی به همراه خواهد داشت. بچه ها نیاز استقلال شخصیتی دارند و حریم شخصی برای آنها لازم است.

والدین هلیکوپتری

والدین هلیکوپتری، مدام در حال دخالت در امور فرزند خود هستند. آنان مانند هلیکوپتری بالای سر فرزندان خود پرواز می‌کنند و آنان را زیر نظر دارند. چنین والدینی هیچ اهمیتی برای حریم شخصی قائل نیستند و حتی در روابط خود با دیگران نیز از این روش استفاده می‌کنند. این واژه برای اولین بار در سال 1969 توسط جیم جینوت در کتاب آنچه بین نوجوانان و والدین اتفاق می‌افتد؛ استفاده شد و بعدها دانشمندان زیادی از برای توصیف اینگونه از والدین از آن استفاده کردند.

نشانه های والدین هلیکوپتری

کنترلگری بیش از حد والدین هلیکوپتری آنان را تبدیل به فردی مستبد در زندگی فرزنداشان تبدیل می‌کند. آنان معمولا این موضوع را انکار می‌کنند و دخالت را بیش از حد خود را نگرانی عنوان می‌کنند. برخی از نشانه های اینگونه از والدین، شامل موارد زیر می‌شود.

????به فرزند خود اجازه انتخاب و تصمیم گیری نمی‌دهند.

????هیچ گونه مسئولیتی را به او واگذار نمی‌کنند.

????همیشه و در هر شرایطی با فرزندان خود هستند.

????با او متناسب با سنش رفتار نمی‌کنند.

????فرزندان را مجبور به رفتار کردن مطابق با میل خود می‌کنند.

????شکست ها و پیروزی های فرزند را به پای خود می‌گذارند.

????معمولا افراد عجولی هستند و به فرزند خود زمان نمی‌دهند.

????این گونه از والدین بسیار خودخواه بوده و به نظر هیچکس اهمیت نمی‌دهند.

دلایل حمایت والدین هلیکوپتری از فرزندان

والدین هلیکوپتری معمولا به اینکار خود افتخار کرده و آنرا نشانه ایثار و از خودگذشتگی می‌دانند. اما غافل از اینکه با اینکار تاثیرات بدی بر زندگی فرزند خود خواهند داشت. با پرسیدن اینکه چرا اینگونه رفتار می‌کنند؛ معمولا دلایل زیر را دریافت خواهیم کرد.

????ترس از شکست فرزندان

والدین هلیکوپتری به دلیل کمالگرایی یا رقابت با دیگران، از شکست فرزندان خود واهمه دارند. به همین دلیل در هر زمینه ای یا به آنان کمک افراطی می‌کنند یا خود آنرا انجام می‌دهند تا به موفقیت منجر شود. کودکان با شکست خوردن، تلاش کردن را می‌آموزند. در واقع شکست مقدمه پیروزی است و والدین باید به فرزندان خود فرصت شکست خوردن را بدهند.

????نگرانی افراطی | والدین هلیکوپتری

یکی از دلایل رفتارهای والدین هلیکوپتری، نگرانی افراطی آنان است. این دسته از والدین همیشه نگران آینده فرزند خود هستند و این حس را با کنترلگری جبران می‌کنند. در مورد کوچک ترین مسائل فرزند خود نشخوار فکری دارند و آنرا تبدیل به موضوعی بغرنج می‌کنند. اضطراب آنان به فرزندان هم منتقل شده و مستعد اختلالات روانی مختلف می‌شوند.

????تقلید از والدین خود

اینگونه والدین معمولا در کودکی خود نیز قربانی، این رفتار بوده اند. البته برعکس این حالت نیز صادق است. به این معنا که به دلیل اینکه در کودکی خود مورد توجه و علاقه والدین خود نبوده اند و به حال خود رها شده اند؛ از مکانیسم وارونه سازی استفاده کرده و این موضوع را برای فرزندان خود جبران می‌کنند. آنان میخواهند فرزندان شان این شرایط را تجربه نکنند. 

????تاثیرپذیری از والدین دیگر

همانطور که گفته شد؛ والدین هلیکوپتری همیشه در حال رقابت با دیگر والدین هستند. آنان وقتی حمایت دیگران را از فرزندانشان مشاهده می‌کنند؛ بیشتر ترغیب به اینکار می‌شوند. آنان وقتی رفتارهای سختگیرانه دیگران مشاهده می‌کنند؛ حس نالایقی پیدا کرده و فشار را بر فرزند خود بیشتر می‌کنند.

تاثیرات منفی والدین هلیکوپتری بر فرزندان

قطعا رفتارهای والدین هلیکوپتری، تاثیرات بدی بر فرزندان خواهد داشت. بسته به سن کودک و شدت این رفتارها، می‌توان آینده فرزندان این والدین را پیش بینی کرد. در این قسمت برخی از تاثیرات منفی این رفتارها را بررسی خواهیم کرد.

1️⃣بروز اختلالات شخصیتی

فرزندان والدین هلیکوپتری به دلیل اینکه همیشه سرکوب شده اند و اجازه تصمیم گیری نداشته اند؛ بسیار در معرض اختلالات شخصیتی مختلف هستند. عدم عزت نفس، کمبود اعتماد به نفس، اضطراب و افسردگی، برخی از مشکلاتی هستند که آنان دچار می‌شوند. آنان حتی شاید بحران های هویتی را تجربه کنند چرا که همیشه شخص دیگری برای آنها تصمیم گرفته است.

2️⃣ناتوانی در حل مساله | والدین هلیکوپتری

مهارت حل مساله یکی از مفاهیمی است که از دوران کودکی باید آموخته شود. والدین هلیکوپتری با کنترل مدام فرزندانشان و تصمیم گیری به جای آنها، این قدرت را از آنان سلب می‌کنند. کودک در مشکلات مختلف فقط به حضور والدین فکر می‌کند و از خود هیچ گونه اراده ای ندارد.

3️⃣توقع زیاد از دیگران

وقتی والدین تمام کارها را به تنهایی برای فرزندان انجام داده و هیچ مسئولیتی را به آنان واگذار نمی‌کنند؛ فرزندان از دیگران هم متوقع می‌شوند. آنان حتی در محیط مدرسه یا در جمع دوستان خود نیز انتظار دارند که دیگران کارهای آنان را انجام دهند. در مواقع والدین هلیکوپتری سبب متوقع شدن آنان از دیگران می‌شوند. آنان انتظار دارند که تمام خواسته های آنان به سرعت برطرف شود.

4️⃣بی مهارتی

یکی از تاثیرات منفی والدین هلیکوپتری بر زندگی فرزندان، بی مهارتی آنان است. آنان از عهده هیچ کاری در زندگی خود برنمی‌آیند و همیشه منتظر یک منجی در زندگی خود هستند. طبیعی است که وقتی والدین تمام کارها را برای فرزندان انجام دهند؛ آنها قادر به برطرف کردن نیازهای خود نباشند. 

راهکارهایی برای جلوگیری از پدیده والدین هلیکوپتری

????به فرزند خود برچسب نزنید

سعی کنید از زدن برچسب های دائمی به فرزند خود خودداری کنید. والدین هلیکوپتری در صحبت کردن خود مدام از اصطلاحات “توهرگز” یا “توهمیشه” استفاده می‌کنند. این کلمه ها بر روی ناخودآگاه کودک تاثیرگذاشته و به مرور آنها به این باور می‌رسند که قادر به انجام هیچ کاری نیستند.

????احترام حریم خصوصی

والدین هلیکوپتری، بسیار به حریم خصوصی فرزند خود ورود می‌کنند. آنها هیچ احترامی برای فضای شخصی فرزند خود قائل نبوده و مدام در حال سوال کردن از او هستند. فرزندان این دسته از والدین هیچ نظری از خود ندارند و تمام عقاید و شخصیت آنها وابسته به والدین آنها است.

????بر زندگی خود تمرکز کنید

والدین با حضور فرزندان در زندگی، خود را فراموش کرده و تمام وقت و انرژی خود را صرف آنان می‌کنند. این شرایط نه تنها باعث فرسودگی روانی خودتان خواهد شد بلکه فرزندان را نیز هم اذیت خواهد کرد. به همین دلیل به عنوان والدین، سعی کنید به زندگی شخصی خود نیز اهمیت داده و فراموش نکنید که قبل از والد بودن، انسانی مستقل هستید و نیاز به تفریح و استراحت دارید.

????جلوگیری از محبت و نگرانی افراطی

با نگرانی افراطی و بیش از اندازه، خود را در معرض انواع بیماری های روانی و جسمانی قرار می‌دهید. همچنان که کمکی هم به فرزند خود نمی‌کنید. با نگرانی، تمام انرژی خود را صرف افکار منفی می‌کنید و نکات مثبت فرزند خود را در نظر نمی‌گیرید. محبت افراطی نیز فرزندان را پرتوقع می‌کند و آینده آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ‎

سخن پایانی

فرزندپروری یکی از مهم ترین و گاهی دشوار ترین مراحل زندگی والدین است. برخی از والدین به دلیل حساسیت بیش از حد و کمالگرایی سعی دارند فرزند توانمندی تربیت کنند که در همه زمینه ها موفق باشد. این موضوع گاهی سبب پدیدایی والدین هلیکوپتری خواهد شد که هم به خود آنان و هم به فرزندانشان، آسیب خواهد زد. با توجه به مطالبی که در متن به آن اشاره شد و حساسیت این موضوع، پیشنهاد می‌کنیم در زمینه شیوه های فرزند پروری از یک روانشناس کمک بگیرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه والدین هلیکوپتری می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن های ثابت منزل با شماره 9099070354 تماس بگیرید.

 سوالات متداول