ضد افسردگی های سه حلقه ای طبقه‌ای از داروهای روان شناختی هستند که میزان برخی انتقال دهنده‌های عصبی نظیر سروتونین، نوراپی نفرین و استیل کولین را در مغز  افزایش می‌دهند. از آنجایی که این مواد شیمیایی تاثیر بسزایی در روحیه و خلق انسان دارند مصرف این قرص‌ها در درمان اختلالات افسردگی نقش مثبتی دارند. با این حال از داروها نمی‌توان به عنوان روشی قطعی استفاده کرد و برای اجتناب از عوارض قرص‌های اعصاب همیشه درمانگران روانشناسی ابتدا روش‌های درمانی غیردارویی را پیش می‌گیرند.

منبع: ضد افسردگی های سه حلقه ای چیست

ضدافسردگی های سه حلقه ای

متخصصان از داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای برای درمان افسردگی های حاد و شدید استفاده می‌کنند. در واقع از این داروها برای درمان سایر انواع افسردگی‌ها استفاده نمی‌شود. ضد افسردگی های سه حلقه ای با تاثیر بر سیستم عصبی مرکزی و ساز و کارهای مختلف بر عملکرد مغز تاثیر می‌گذارند. عوارض ضد افسردگی های سه حلقه ای باعث می‌شود که تمایل متخصصان در تجویز این داروها کم باشد. بنابراین در اغلب موارد از ضد افسردگی های سه حلقه ای در کنار رواندرمانی استفاده می‌شود.

تاثیر ضد افسردگی های سه حلقه ای برای اولین بار در دهه 50 میلادی مشخص شد. به دلیل ساختار مولکولی سه حلقه ای آن ها اینگونه نام گرفتند. انواع مختلف داروهای ضدافسردگی شامل مهارکننده انتخابی بازجذب سرتونین، مهارکننده های بازجذب سرتونین و نوراپی نفرین و مهار کننده های مونوآمین اکسیداز، می‌شود. مصرف این داروها به صورت خودسرانه توصیه نمی‌شود. به همین دلیل حتما تحت نظر متخصص و با مشورت روانشناس به درمان خود ادامه دهید.

آشنایی با ضد افسردگی های سه حلقه ای و مکانیسم اثر آن ها

ضد افسردگی های سه حلقه ای طبقه ای از داروهای روان پزشکی هستند که سطوح برخی انتقال دهنده‌های عصبی – شیمیایی نظیر سروتونین، نوراپی نفرین و استیل کولین را  از طریق مکانیسم مهار بازجذب افزایش می‌دهند. از آنجایی که این مواد شیمیایی تاثیر بسزایی در کیفیت خلق و روحیه انسان دارند می‌توان گفت مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای در بهبود اختلالات افسردگی نقش مثبتی ایفا می‌کند. 

در افسردگی میزان این انتقال دهنده های شیمیایی در مغز کم است که ضدافسردگی های سه حلقه ای، میزان آنها را در مغز افزایش می‌دهند.

رایج ترین و پرمصرف ترین قرص ضد افسردگی های سه حلقه ای

از جمله رایج‌ترین داروهای ضد افسردگی که در داروخانه ها موجود هستند و پزشکان آن‌ها را بیش از همه تجویز می‌کنند می توان به آمی تریپتیلین، کلومیپرامین، دوکسپین، تریمیپرامین، آموکسپین، دسیپرامین، نورتریپتیلین و پروتریپتیلین اشاره کرد. توجه داشته باشید که برای شروع مصرف این داروها، ادامه و قطع آن‌ها نیاز به نظر متخصص دارد. در نتیجه هرگز به طور خودسرانه از آن‌ها استفاده نکنید و در صورت مشاهده علائم افسردگی حتما از متخصص کمک بگیرید. برای آشنایی بیشتر با عوارض و نحوه مصرف هر کدام از داروهای زیر کلیک کنید. برخی دیگر از انواع ضدافسردگی های سه حلقه ای شامل آنافرانیل، الاویل، ویواکتیل، سینکوان و توفرانیل می‌شود.

عوارض جانبی مصرف قرص های ضد افسردگی سه حلقه ای

مصرف هر دارویی  برای برخی افراد با عوارض جانبی خاصی همراه می‌شود. قرص های ضد افسردگی های سه حلقه ای نیز از این قاعده مستثنی نیستند. با این حال همه کسانی که از این داروها استفاده می‌کنند، دچار عوارض جانبی نمی‌شوند. در ادامه به مهم‌ترین و شایع‌ترین عوارضی که در پی مصرف قرص های ضد افسردگی گزارش شده، اشاره کرده‌ایم. در صورت تجربه هرکدام از علائم زیر با شدت زیاد یا تداوم یافتن آن‌ها در طول زمان هرچه زودتر با پزشک خود تماس گرفته یا به اورژانس مراجعه نمایید.

• تاری دید
•  خشکی دهان
• یبوست
• تغییرات قابل ملاحظه در وزن
• افت فشار خون
• دچار شدن به مشکلات پوستی نظیر جوش و کهیر
• افزایش ضربان قلب
• حالت تهوع

با مشاهده این عوارض، مصرف دارو را قطع نکنید. قطع ناگهانی مصرف نیز با عوارضی همراه خواهد بود که برای کنترل آنها باید از روانپزشک کمک بگیرید.

ضد افسردگی های سه حلقه ای و تداخلات دارویی

مصرف هم زمان برخی داروها با ضد افسردگی های سه حلقه ای می‌تواند منجر به بروز عوارض جانبی خاصی شود و مکانیسم اثر دارو را در بدن تغییر دهد. برای مثال مصرف هم زمان آن‌ها با مهار کننده‌های مونوآمین اکسیداز که نوع دیگری از ضد افسردگی‌ها هستند مجاز نمی‌باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد استفاده هم زمان از این دو طبقه دارویی می‌تواند منجر به تجربه علائم ناخوشایندی نظیر تب، تشنج و حتی مرگ شود. در نتیجه باید حتما در استفاده از این دارو در کنار موارد دیگر دقت لازم را به خرج دهید.

از جمله دیگر تداخلات دارویی سه حلقه ای ها باید به اپی نفرین، الکل و سایمتداین اشاره کرد. بررسی‌های بالینی بیانگر این هستند که مصرف همزمان ضد افسردگی های سه حلقه ای با اپی نفرین ها منجر به افزایش شدید فشار خون می‌شود. همچنین نوشیدن الکل با سرکوب مضاعف سیستم عصبی مرکزی منجر به رخوت زایی مفرط و خواب آلودگی می‌گردد.

استفاده هم زمان از ضد افسردگی های سه حلقه ای با سایمتادین گیرنده‌های استیل کولینی را مهار کرده و منجر به ایجاد عوارضی نظیر توقف حرکات روده‌ای می‌شود. همچنین افزایش خطرناک فشار خون نیز در پی استفاده از این داروها در کنار هم دیده شده است. 

ضدافسردگی های سه حلقه ای و بیماری های مختلف

نکته جالب اینجاست که ضدافسردگی های سه حلقه ای فقط برای درمان افسردگی کاربرد ندارند؛ بلکه از آنها برای درمان بیماری های دیگر اعصاب و روان نیز استفاده می‌شود. از کاربردهای دیگر آنها می‌توان به درمان اختلالات اضطرابی، خلقی و اختلالات عصبی نیز اشاره کرد. برخی از بیماری هایی که برای درمان آنها از داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای استفاده می‌شوند؛ به شرح زیر است.

اختلال پنیک. 

اضطراب فراگیر. 

اختلال نقص توجه-بیش فعالی

میگرن

دوقطبی

وسواس

اختلال بدشکلی بدن یا پرخوری و بی اشتهایی عصبی

پارکینسون

مصرف ضد افسردگی های سه حلقه ای چه زمانی ضرورت دارد؟

امروزه داروهای ضدافسردگی های سه حلقه ای نسبت به گذشته کمتر تجویزمی‌شوند. این داروها بعد از مدتی بدن را مقاوم کرده و روی سیستم ایمنی نیز تاثیر خواهند داشت. داروهای ضدافسردگی نسل جدید عوارض کمتری ایجاد می‌کنند به همین دلیل پزشکان فقط در مواردی که در زیر ذکر خواهد شد؛ مصرف ضدافسردگی های سه حلقه ای توصیه می‌شوند.

زمانی که داروهای دیگر برای فرد عوارض جانبی زیادی ایجاد کرده اند.

در شرایطی که فرد مبتلا به سردردهای میگرنی یا درد نوروپاتیک باشد.

فرد افسردگی و بی خوابی را به صورت همزمان تجربه کند.

افسردگی با اختلالات دیگر مثل ocd و ptsd یا اختلال هراس همزمان باشد. برای آشنایی با اختلال استرس پس از سانحه کلیک کنید.

داروهای ضدافسردگی های سه حلقه ای و علائم ترک

داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای به دلیل بالابردن دوپامین در مغز و ایجاد حس سرخوشی، احتمالا بعد از مدتی در فرد ایجاد اعتیاد می‌کنند. به شکلی که با قطع مصرف آنها علائم ترک خود را نشان می‌دهند. در چنین شرایطی با وجود کامل شدن طول درمان، بازهم فرد به مصرف داروهای ضدافسردگی ادامه خواهد داد. بعد از قطع مصرف این دارو احتمالا علائمی مثل تهوع، سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و بی حالی، ظاهر می‌شوند که علائم ترک هستند. در چنین شرایطی با مشورت پزشک، دوز مصرفی خود را کاهش داده و آن را قطع کنید.

انتخاب داروی مناسب برای درمان افسردگی

با توجه به تنوع داروهای افسردگی و همچنین عوارض مختلفی که برای افراد ایجاد می‌کنند باید متناسب با سن و شدت افسردگی داروی مناسب را انتخاب کرد. داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای نباید به تنهایی مصرف شوند. بلکه مصرف آنها در کنار روش های دیگر درمان مثل مشاوره و خودمراقبتی موثر خواهد بود.

افراد برای درمان، مخصوصا افرادی که مدت زمان طولانی از داروهای‌افسردگی استفاده می‌کنند باید عوارض آنها را هم در نظر داشته باشند. انتخاب داروی مناسب برای درمان افسردگی، توسط پزشک انجام می‌شود. اگر افراد از دوز مصرفی خود پیروی نکنند؛ نه تنها افسردگی آنها درمان نمی‌شود بلکه گرفتار عوارض دیگر نیز خواهند شد.

سخن آخر

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای امروزه از سازمان بین المللی غذا و دارو برای درمان افسردگی تاییدیه دریافت کرده‌اند. با این حال باید بدانید که استفاده از دارو همواره به عنوان خط اول درمان افسردگی در نظر گرفته نمی‌شود. برای آشنایی با جدیدتری روش های درمان افسردگی کلیک کنید.

در بسیاری از موارد افراد با استفاده از روش‌های غیردارویی نظیر روان درمانی با رویکردهای شناختی رفتاری یا روان پویشی بهبود می‌یابند. در نتیجه باید ابتدا با یک روانشناس مشکل خود را در میان بگذارید تا بهترین گزینه‌ها برای درمان را به شما معرفی نماید. معمولا دارو درمانی در شرایطی اولویت پیدا می‌کند که شدت افسردگی بسیار زیاد بوده یا ریسک خودکشی در او بالا باشد.

برای دریافت مشاوره در زمینه ضد افسردگی های سه حلقه ای می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360  و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول