به طور کلی مصرف آنتی بیوتیک در بارداری باید بااحتیاط و تحت کنترل و تجویز پزشک صورت گیرند. بهتر است از مصرف خودسرانه سایرداروها حتی استامینوفن ساده در این دوران خودداری کنید. زنان باردار ممکن است طی دوران بارداری به عفونت مبتلا شده و مجبور به استفاده از آنتی بیوتیک بشوند. برخی آنتی بیوتیک ها در بارداری بی‌خطر و برخی دیگر زیان‌آور بوده و استفاده از آن‌ها در بارداری ممنوعیت دارد. بی‌خطر یا خطرناک بودن آنتی‌بیوتیک در بارداری به عواملی چون دوز دارو، سن بارداری، مدت زمان مصرف دارو بستگی دارد. در ادامه به محدودیت‌ها و نکات مربوط به مصرف آنتی‌بیوتیک اشاره کرده‌ایم. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید از خدمات مشاوره بارداری استفاده نمایید.

منبع: آنتی بیوتیک در بارداری ممنوع است؟

مصرف آنتی بیوتیک در بارداری

عفونت‌های ویروسی نیاز به تجویز آنتی‌بیوتیک ندارند. اگر آنتی‌بیوتیک‌ها را خودسرانه و بیش از اندازه مصرف کنید، ممکن است بدن شما در برابر عفونت و درمان مقاومت کند. بیشتر عفونت‌های دوران بارداری در حقیقت عفونت‌های سیستم ادراری و عفونت‌های ناشی از استرپتوکوک‌ها دسته B است. بهترین روش درمان این عفونت‌ها استفاده از آنتی بیوتیک در بارداری می‌باشد.

عدم درمان عفونت در بارداری ممکن است با عوارضی مانند سقط جنین، زایمان زودرس، اختلالات قلبی در جنین و نقایص مادرزادی دیگر همراه باشد. در ادامه مطلب به معرفی گروه‌های بارداری پرداخته و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها مجاز و غیرمجاز را نام می‌بریم. برای آشنایی بیشتر با نکات مربوط به نحوه مصرف دارو در بارداری کلیک کنید.

گروه‌های دارو در بارداری

معمولا داروها علاوه بر دسته فارموکودینامیکی، برای بارداری نیز در 5 دسته به شرح زیر طبقه‌بندی می‌شوند.

گروه A

مطالعات انجام‌شده روی زنان باردار نشان‌دهنده بروز اختلالات و عوارض برای جنین نیست. این داروها در دسته داروها ایمن بارداری قرار دارند.

گروه B

مطالعات حیوانی بروز عوارض بر جنین را نشان نمی‌دهند. البته مطالعات انسانی کنترل‌شده انجام نشده و اطلاعات کافی از این داروها در دسترس نیست.

بیشتر آنتی بیوتیک های در دسترس در گروه B بارداری قرار دارند. برخی پزشکان تجویز این داروها را به دلیل مشخص نبودن کامل عوارض و اثرات آن‌ها اخلاقی نمی‌دانند.

گروه C

مطالعات انسانی در دسترس نیست. از طرفی مطالعات حیوانی اثرات ناهنجار بر جنین را اثبات کرده‌اند. تجویز این داروها فقط در مواردی که سود واقعی برای جنین دارد، انجام می‌گیرد.

گروه D

شواهد نشان‌دهنده خطرات در خصوص جنین انسان هستند. البته در مواردی که عفونت تهدید‌کننده زندگی خانم باردار باشد، داروها این دسته تجویز می‌شوند.

گروه X

خطرات ناشی از دارو هم بر جنین انسان و هم بر جنین حیوانات مشاهده شده است. زیان این دسته از داروها بیشتر از فوایدشان بوده و تحت هیچ شرایطی نباید استفاده شوند.

عوارض ناشی از داروها گروه X

• ناهنجاری‌ها مربوط به جمجمه و مغز
• آنانسفالی
• انسداد مجرا بینی
• نقایص چشمی
• ناهنجاری‌های مادرزادی قلب
• شکاف کام

آنتی بیوتیک های مجاز در بارداری کدامند؟

دسته پنی‌سیلین‌ها مانند آنتی‌بیوتیک آموکسی‌سیلین و آمپی‌سیلین جزو آنتی بیوتیک های مجاز در بارداری هستند.

سفالوسپورین‌ها مانند سفالکسین، سفاکلور نیز از جمله آنتی‌بیوتیک‌های مجازند.

اریترومایسین، آگمنتین، کلیندامایسین در دوران بارداری ایمن هستند.

تصور می‌شد دارو مترونیدازول در گذشته موجب نقایص مادرزادی در جنین می‌شود. پژوهش‌ها و مطالعات جدید نشان می‌دهند این دارو نیز در رده آنتی‌بیوتیک‌ها مجاز در بارداری طبقه‌بندی می‌شوند.

ماکرولید‌ها مانند آنتی‌بیوتیک آزیترومایسین طبق تحقیقات انجام‌شده در بارداری بی‌خطرند.

آنتی بیوتیک های خطرناک در بارداری

استرپتومایسین که آنتی‌بیوتیک ضد سل بوده و می‌تواند نقایص شنوایی در جنین ایجاد کند.

رده دارویی تتراسایکلین‌ها مانند داکسی‌سایکلین، مینوسایکلین که جهت درمان آکنه و عفونت‌ها تنفسی تجویز می‌شوند. ایجاد لکه بر دندان‌های جنین طی سه ماهه دوم و سوم بارداری از عوارض این داروهاست. از همین رو مصرف آن‌ها در بارداری ممنوع است.

درمان عفونت‌ها ادراری و کلیوی نیتروفورانتوئین است. مصرف این دارو از هفته ۳۶ بارداری به دلیل از بین بردن گلبول‌های قرمز خون جنین ممنوع است. هم‌چنین مادرانی که ریسک زایمان زودرس دارند نباید از این آنتی بیوتیک در بارداری استفاده کنند.

یکی دیگر از آنتی‌بیوتیک‌ها سودمند در عفونت‌های ادراری “تریمتوپرین” است. به دلیل مهار کردن اثر فولیک‌اسید توسط تریمتوپرین، این دارو در بارداری مجاز نیست. اگر مجبور به استفاده از این دارو شدید، مصرف مکمل‌های دوران بارداری را در کنار استفاده از این دارو ادامه دهید.

در پایان فراموش نکنید برای استفاده از آنتی بیوتیک در بارداری به پزشک مراجعه کنید. پزشک پس از بررسی عفونت و گستردگی آن و شرایط بارداری شما بهترین تصمیم در خصوص درمان و دارودرمانی را اجرا می‌کند.

ارتباط سقط جنین و آنتی بیوتیک ها

استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها در اوایل بارداری و به ویژه قبل از هفته ۲۰ بارداری در موارد بسیاری منجر به سقط جنین شده است.

آنتی‌بیوتیک‌هایی که این رخداد را رقم زدند در دسته‌ها کینولون (مانند سیپروفلوکساسین)، تتراسایکلین (مانند داکسی‌سایکلین)، مترونیدازول، سولفانامید (مانند کوتریموکسازول)، ماکرولید‌ها به جز اریترومایسین قرار داشتند. برای آشنایی با سایر خطرات بارداری کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه نوزاد و کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

منبع: آنتی بیوتیک در بارداری ممنوع است؟