نه گفتن به کودک چه اهمیتی دارد و چرا فرزندان باید ظرفیت نه شنیدن را در خود پرورش دهند؟ جالب است بدانید تجربه ناکامی و پذیرش محدودیت برای بیان خواسته‌ها توسط روانشناسان به عنوان یکی از نیازهای هیجانی اصلی انسان شناخته می‌شود، یعنی همه ما نیاز داریم که گاهی در زندگی ناکامی را تجربه کنیم تا در پی آن بتوانیم به توانمندی دست یابیم. والدینی که اجازه تجربه هیچ رویداد ناکام کننده‌ای را به فرزندشان نمی‌دهند ناخواسته ظرفیت‌های روان شناختی او را کاهش داده و زمینه ساز بروز آسیب‌های مختلفی از جمله پرورش احساس استحقاق بیش از حد و ناتوانی در مسئولیت پذیری می‌شوند.

منبع: نه گفتن به کودک از چه سن و زمانی باید انجام شود

اهمیت نه گفتن به کودک

مسلما همه فرزندان برای والدینشان عزیز هستند. بسیاری از پدر و مادرها همواره تاکید می‌کنند که نمی‌خواهند اجازه دهند هیچ وقت خاری به پای فرزندشان برود. با این حال تجربه ناکامی و شکست در زندگی امری اجتناب ناپذیر است و والدین هرچقدر هم مراقب باشند نمی‌توانند فرزندان را برای همیشه از آسیب‌های پیرامونی در امان بدارند. در این شرایط برای اینکه افراد بتوانند توانایی کنار آمدن با مشکلات را یاد بگیرند لازم است که در دوران کودکی سطح اندکی از ناکامی را تجربه کنند.

برای فهم بهتر منطق این موضوع می‌توان از تمثیل واکسینه کردن بدن در برابر ویروس‌ها استفاده کرد. در واقع وارد شدن سطح بسیار اندکی از ویروس‌ها باعث می‌شود که مقاومت سیستم ایمنی بالا رفته و در آینده و در حین مواجه شدن با آن‌ها بدن بتواند واکنش مناسبی از خود نشان دهد. این مسئله در بعد روانی نیز صادق است. یعنی تجربه حداقل ناکامی‌ها در دوران کودکی میزان تاب آوری و مقاومت روانی ما را بالا برده، در نتیجه کمک می‌کند که بتوانیم به نحو سازگارانه‌تری به محیط واکنش نشان دهیم.

نه گفتن به کودک | کودکانی که نه نمی‌شنوند

والدینی که به فرزندانشان در هیچ شرایطی نه نمی‌گویند ناخواسته این پیغام اشتباه را به کودک منتقل می‌کنند که در زندگی همیشه حق با اوست و همه افراد باید تنها به رفع خواسته‌ها و نیازهای او فکر کنند. این مسئله می‌تواند زمینه ساز بروز مشکلات بزرگ تری را در بزرگسالی رقم بزند که از جمله مهم ترین آن‌ها می‌توان به شکل گیری شخصیت خودشیفته، مسئولیت پذیری ناکافی، اهمال کاری و لذت طلبی مفرط اشاره کرد. در نتیجه لازم است به مرور و با رشد منطق کودک به او کمک کنید واقع گرایی بیشتری را شکل دهد و درک کند که نمی‌تواند هر زمانی هرچیزی را که می‌خواهد به دست بیاورد. البته نه گفتن به کودک اصول خاصی دارد و اگر به درستی انجام نشود خود می‌تواند منجر به پیدایش مشکلات روانشناختی دیگری شود

چگونه به کودک نه بگوییم ؟

همان طور که گفته شد نه گفتن به کودک اصول خاصی دارد. شما باید بدانید که در چه موقعیت‌هایی و چگونه با خواسته‌های فرزندتان مخالفت کنید. لحن و نحوه بیان جملات از جانب شما اهمیت بسیاری دارند و بر شکل گیری شخصیت کودک اثر می‌گذارند. در نتیجه لازم است در این زمینه به نکات زیر توجه کنید.

1- بیش از حد دستور ندهید و مخالفت نکنید

برای اینکه تاثیر و گیرایی کلامتان را از دست ندهید لازم است که در طول روز بیش از حد به کودک دستور ندهید و او را با حجم زیادی از مخالفت‌ها روبه‌رو نکنید. برای مثال کودکانی که تازه شروع به جست و خیز می‌کنند نیاز به کاوش محیط دارند. در این شرایط منع شدن و نه شنیدن دائمی از جانب شما می‌تواند توانمندی‌های آن‌ها را سرکوب کرده و در روند رشدشان نیز تاثیرات مخربی بگذارد. به همین خاطر لازم است شرایط را به گونه‌ای فراهم کنید که دفعات نه گفتن به کودک کاهش پیدا کند. به این منظور می‌توانید وسایل خطرناک را تا حد امکان از دسترس کودک دور کنید و محیط امن تری را در خانه ایجاد نمایید.

2- در کودک احساس کنترل و توانمندی ایجاد کنید

یکی از عواملی که باعث می‌شود کودکان در برابر نه شنیدن مقاومت کنند این است که احساس میپ‌کنند کنترل و خودمختاریشان به خطر افتاده است. در این شرایط سعی کنید این احساسات را در فرزندتان تقویت کنید. برای مثال اگر می‌خواهید به بیرون بروید و فرزندتان لباس نامناسبی انتخاب کرده به جای مخالفت مستقیم با او می‌توانید دو یا چند لباس مناسب را پیش رویش قرار دهید و به او بگویید می‌خواهید خودش یکی از آن‌ها را انتخاب کند.

3- نه گفتن مثبت به کودک را تمرین نمایید

شاید از خود بپرسید مگر می‌شود به طور مثبت با کودک مخالفت کرد؟ در جواب به این سوال باید گفت بله. برای مثال اگر فرزندتان می‌خواهد به جای ناهار، شکلات بخورد به جای جمله “نه الان نباید شکلات بخوری” می‌توانید بگویید “شکلات برای بعد از ناهار است” یا “اگر خوب ناهار بخوری حتما شکلات خوشمزه‌ای نصیبت می‌شود”.

4- به زبان بدن خود دقت کنید

وقتی به کودک نه می‌گویید به زبان بدن خود بیشتر دقت کنید. شما نباید با حرکاتتان احساس خشم و خصومت را به فرزندتان منتقل کنید. برای مثال بالا بردن تن صدا، اخم کردن و استفاده حرکات مکرر دست می‌تواند کودک را مضطرب کرده و حتی باعث لجبازی بیشتر او شود. سعی کنید خونسردی خود را حفظ نمایید و با جملاتی کاملا شمرده پیام خود را به فرزندتان برسانید.

5- متناسب با درک کودک به او توضیح دهید

برخی از والدین فکر می‌کنند که کودکان درکی از حرف‌های آن‌ها ندارند و از همین رو وارد گفت و گوی منطقی با آن‌ها نمی‌شوند. این در حالی است که اگر بتوانید در حرف زدن با کودک جملاتی متناسب با سن او انتخاب کنید او تا حد زیادی متوجه منظور شما خواهد شد. در نتیجه اگر می‌خواهید با خواسته‌های فرزندتان مخالفت کنید حتما دلیل این کار را برای او توضیح دهید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید

سوالات متداول درباره نه گفتن به کودک