ترس از مدرسه معمولا بین کودکان دبستانی که برای اولین بار می‌خواهند وارد محیط مدرسه شوند تا حدی طبیعی است چرا که کودک تا پیش از آن تجربه‌ی دوری از والدین و ورود به جامعه‌ای بزرگتر را نداشته به همین دلیل دچار اضطراب می‌شود. اما زمانی که این اضطراب شدید باشد و کودک توانایی سازگاری با آن را نداشته‌باشد، نیاز به بررسی بیشتر وجود دارد. کودکانی که ترس از مدرسه دارند، مقاومت شدیدی برای رفتن به مدرسه از خود نشان می‌دهند و وقتی مجبور به این کار می‌شوند رنج زیادی را تحمل می‌کنند. فرآیند درمان و کمک به بهبود ترس از مدرسه در کودکان مستلزم آگاهی و شناخت دقیق والدین از علائم و علت‌های این پدیده است. برای کسب اطلاع درباره روانشناسی کودکان ابتدایی کلیک کنید.

منبع: ترس از مدرسه

علائم ترس از مدرسه رفتن در کودکان

اغلب والدین ترس از مدرسه در کودکان را زیاد جدی نمی‌گیرند و از علائم روانی، رفتاری و جسمانی آن خبر ندارند. این ناآگاهی و نادیده گرفتن گاه منجر به افزایش استرس و اضطراب در کودکان و ورود آسیب‌های روانی بیشتر در نتیجه آن می‌شود. در ادامه می‌توانید از علائم ترس از مدرسه آگاه شوید.

1. علائم رفتاری ترس از مدرسه

کودکانی که ترس از مدرسه دارند اغلب هنگام رفتن به مدرسه بهانه‌تراشی و مقاومت می‌کنند و تمام تلاش خود را برای قانع کردن والدین و ماندن در خانه به کار می‌گیرند؛ به پدر و مادر خود می‌چسبند، حتی ممکن است دروغ بگویند که مریض هستند، فرار کنند یا پنهان شوند. قشقرق به پا کردن، پریشانی و تجربه‌ی ترس و اضطراب شدید از دیگر علائم رفتاری ترس از مدرسه است که خود می‌تواند از وجود اختلال اضطراب جدایی در کودک خبر دهد. زمانی که کودک به مدرسه می‌رود ممکن است بارها درخواست کند تا به مادر خود زنگ بزند، برای بلندشدن از رخت خواب و آماده شدن برای رفتن به مدرسه مشکلات فراوان دارد و از شرکت در فعالیت‌های گروهی با همسالان خود در مدرسه امتناع می‌کند.

2. علائم جسمانی

سطح بالای استرس و اضطراب از مدرسه رفتن گاه به شکل دردهای جسمانی مانند دل درد، سردرد، استفراغ، تپش قلب، سرگیجه، خشکی دهان، اسهال و ضعف در کودک بروز پیدا می‌کند. این علائم کاملا واقعی به نظر می‌رسند اما در حقیقت ناشی از استرس زیاد هستند. علائم جسمانی معمولا در روزهای تعطیل که کودک به مدرسه نمی‌رود رفع می‌شود و زمانی که قرار است به مدرسه برود دوباره بروز پیدا می‌کنند.

3. علائم روانی ترس از مدرسه

کودکان مبتلا به مدرسه هراسی علاوه بر استرس و اضطراب مشکلات روانی دیگری مانند اختلال در خواب، جویدن ناخن، پرخاشگری، لکنت زبان، شب ادراری و گاهی ترس از تاریکی را تجربه می‌کنند. هنگام شب نمی‌توانند به راحتی به خواب بروند و یا از خوابیدن امتناع می‌کنند.

علل ابتلا به ترس از مدرسه در کودکان

_نگرانی در مورد امنیت یا سلامت یکی از اعضای خانواده مانند نگرانی در مورد بیماری پدر یا مادر
_طلاق، مرگ عضوی از خانواده و رویدادهای ناخوشایند که منجر به تروما شده‌اند
_داشتن والدینی که بیش از حد کودک را به خود وابسته کرده‌اند
_ترس از امتحان یا نمرات پایین و عملکرد ضعیف در درس‌ها
_مورد زورگویی واقع شدن در محیط مدرسه
_نگرانی از تنبیه یا مسخره شدن در مدرسه
_مشکلات مداوم مانند شب ادراری
_نقل مکان، عوض کردن مدرسه
_خجالتی بودن کودک
_افسردگی

کمک به کودکی که ترس از مدرسه دارد

اغلب بیزاری یا ترس از مدرسه رفتن خود به خود و به مروز زمان در کودکان از بین می‌رود اما اگر احساس می‌کنید اضطراب کودک شما عمیق است و مدت زمان زیادی است که این ترس و اضطراب را تجربه می‌کند، باید اقدامات مؤثری در پیش بگیرید. در صورت نادیده گرفتن این مسئله، استقلال و بلوغ روانی کودک به خطر می‌افتد.

پیش از هر اقدامی کودک را برای معاینه پیش پزشک اطفال ببرید؛ چرا که در برخی موارد علائم جسمانی مانند دردهای شکمی نه به خاطر ترس از مدرسه، بلکه به علت پزشکی بروز پیدا می‌کنند. پزشک وجود هر گونه علت قابل درمان را تشخیص خواهد داد و به این ترتیب هر نوع بیماری جسمانی احتمالی درمان می‌شود.

در صورتی که مشکل ترس از مدرسه در کودک به علت‌های پزشکی مرتبط نبود و خیالتان از بابت سالم بودن جسم کودک راحت شد، حتما از معلم و یا مشاور مدرسه در این زمینه راهنمایی بگیرید. با کمک آن‌ها می‌توانید علل احتمالی ترس کودک از مدرسه رفتن را در نظر بگیرید و علت اصلی را شناسایی کنید. همچنین مشاور مدرسه می‌تواند به شما کمک کند تا با طرح برنامه‌ای منسجم، کودک را برای رفتن به مدرسه تشویق کنید و تمایل او را افزایش دهید.

برای آشنایی با راه های کاهش استرس کودکان در مدرسه کلیک کنید.

راهکارهایی برای رفع ترس از مدرسه در کودکان

1. با کودک خود صحبت کنید و از او در مورد احساساتش سؤال بپرسید. برای مثال از او بپرسید وقتی در مدرسه است چه چیزی بیشتر از همه او را آزار می‌دهد.

2. همواره به کودک تسلی دهید و به او یادآوری کنید همه چیز درست می‌شود. گفتار و رفتار شما باید یکسان باشد بنابراین نگرانی‌های خود را بروز ندهید.

3. ضعف‌ها و ناتوانی‌های کودک در یادگیری درس‌ها و آموختن را بررسی کنید و ببینید آیا این موضوع می‌تواند علتی بر ترس از مدرسه باشد یا خیر.

4. این موضوع را با معلم یا مشاور مدرسه در میان بگذارید و از آن‌ها بخواهید هنگام بروز مشکل در مدرسه پشتیبان کودک باشد.

5. در کنار درس خواندن امکاناتی برای تفریح و پرداختن به موضوعات مورد علاقه برای او فراهم کنید.

6. به کودک کمک کنید تا روابطش با دوستانش را گسترش دهد؛ آن‌ها را به منزل دعوت کنید.

7. اگر کودک مورد زورگویی در مدرسه واقع شده راهبردهای بازپس گیری قدرت را به او آموزش دهید و اگر با تهدیدی جدی در مدرسه مواجه است هر چه سریع‌تر برای رفع آن اقدام کنید.

8. رفتارهای مثبت کودک و ماندن او برای چند ساعت طولانی در مدرسه را با پاداش دادن تقویت کنید.

9. در صورتی که ترس کودک شدید است، تنها برای چند ساعت او را در مدرسه تنها بگذارید و به مرور مدت زمان آن را افزایش دهید.

10. بهترین کار این است که از مشاوره کودک کمک بگیرید به خصوص اگر مشکلات و اختلافات خانوادگی علت ترس کودک از مدرسه رفتن باشد. برای کسب اطلاعات در زمینه مشاوره کودک کلیک کنید.

سخن آخر

ترس از مدرسه در کودکان برای والدین آن‌ها نیز بسیار سخت است و اغلب با دردسرهای زیادی همراه می‌شود. با این وجود لازم است والدین تلاش خود را برای حل این مسئله و کمک به کودک جهت رهایی از ترس‌ها و اضطراب‌هایش به کار بگیرند، با کودک در مورد ترس‌هایش صحبت کنند و حمایت‌گر او باشند. کودکتان باید احساس کند که از همراهی شما در حل این مسئله برخوردار است و می‌تواند با کمک والدین بر استرس و نگرانی خود غلبه کند. به او نشان دهید که نگرانی‌‌ها و ترس‌هایش را درک می‌کنید و مشکلش را کوچک نشمارید.

برای دریافت مشاوره در زمینه کودک می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی کودک از طریق شماره 02191002360 با برترین متخصصان کلینیک تخصصی نی نی مایند تماس حاصل نمایید.

سؤالات متداول

علت گریه کودکان در مدرسه چیست؟

گریه کردن کودکان در مدرسه یکی از علائم ترس از مدرسه و محیط آن است. امکان دارد کودک در مدرسه مورد زورگویی واقع شده باشد و یا جدایی از والدین با اضطراب شدیدی برای او همراه باشد و به همین دلیل مدام در مدرسه گریه کند.

درمان ترس از مدرسه در کودکان چیست؟

پیش از هر چیز لازم است علل استرس و ترس کودک از رفتن به مدرسه را بررسی کنید و در این مورد از مشاور مدرسه یا معلم کمک بگیرید. سپس می‌توانید با راهکارهای ارائه شده و یا مراجعه به روانشناس بهترین روش‌های درمان را به کار بگیرید.

منبع: ترس از مدرسه