اختلال هیستری یا هیستریک چیست و چه علائمی دارد؟ هیستری در واژه نامه روانشناسی کلمه ای است که در گذر زمان دست خوش تغییرات و تحولات معنایی بسیاری شده است. این کلمه از  زمان یونانیان باستان کاربرد داشته اما امروزه در علم روانپزشکی کمتر از آن استفاده می‌شود. دچار شدن به یک بیماری جسمی ناگهانی که هیچ منشا زیستی ندارد، به طور عموم به عنوان علائم هیستریک شناخته می‌شود. در ادامه برای آشنایی بیشتر با نشانه و درمان این اختلال با ما همراه باشید و برای آشنایی سایر انواع اختلالات اضطرابی کلیک کنید..

منبع : هیستری چیست 

اختلال هیستری و معنای آن در گذر تاریخ

واژه هیستری (Hysteria) ریشه تاریخی طولانی دارد. از این کلمه از زمان یونیانیان باستان استفاده می‌شد. اما معنای آن در گذر زمان تغییر کرده است. قدیمی‌ترین معنای این کلمه به اصطلاح “رحم سرگردان” برمی@گردد. در واقع یونیان باستان مشکلات روانی زنان را ناشی از حرکت رحم در درون بدن آن‌ها می‌دا‌نستند و معتقد بودند رحم سرگردان منجر به دیوانگی یا همان اختلال هیستری در زنان می‌شوند.

 از همین رو این واژه در ابتدا بیشتر در مورد زنان کاربرد داشت و بعدها معانی زن ستیزانه‌ای به خود گرفت. با گذر زمان در قرن نوزدهم میلادی روانشناسان، مشکلات جسمانی غیرعادی و ناگهانی که ریشه زیستی نداشتند و اغلب در زنان پدید می‌آمدند را هیستری نامیدند. اما امروزه روان پزشکان کمتر از این اصطلاح استفاده می‌کنند و نام‌هایی نظیر اختلال جسمانی تبدیلی را به جای آن به کار می‌برند. برای آشنایی با انواع بیماری‌های سایکوسوماتیک کلیک کنید.

علائم و نشانه های هیستریک

آنچه قبلا به عنوان بیماری هیستری شناخته می‌شد امروزه با عنوان اختلال جسمانی تبدیلی نام دارد. علائم این اختلال موارد زیر را شامل می شوند:

الف) وجود یک یا چند علامت مربوط به تغییر در حرکت ارادی یا کارکرد حسی (نظیر ضعف عضلانی، فلج،  کوری، لرزش یا حرکات غیر طبیعی)

ب) علائم فرد با علائم بیماری‌های نورولوژیک یا طبی شناخته شده سازگاری ندارد.

ج) یک اختلال طبی یا روانی دیگر توضیح بهتری برای نشانه‌ها یا نقص موجود نیست.

د) علائم یا نقص موجود منجر به ناراحتی بالینی قابل ملاحظه یا افت کارکرد اجتماعی، شغلی و یا دیگر حوزه‌های کارکردی می‌شود و یا ارزیابی طبی را ایجاب می‌کند.

علل و عوامل خطرساز اختلال هیستری یا هیستریک

بررسی‌ها نشان می‌دهند که دچار شدن به علائم هیستریک یک علت واحد ندارند؛ بلکه عوامل شخصیتی، زیستی و محیطی مختلف می‌توانند در تعامل با یکدیگر در بروز این مشکل نقش ایفا کنند. برای مثال افرادی که از نظر شخصیتی سازگاری پایینی با دیگران دارند و صفات غیرانطباقی از خود نشان می‌دهند بیش از سایرین در معرض دچار شدن به این اختلال هستند.

از نظر محیطی نیز افرادی که در دوران کودکی با سوء رفتار و یا غفلت مواجه شده‌اند و در طول عمر خود حوادث پرفشاری را پشت سر می‌گذارند، اغلب بیش از افرادی که این تجربیات را ندارند علائم جسمانی تبدیلی را از خود نشان می‌دهند.

همچنین مطالعات پژوهشی بیانگر این است که وجود یک بیماری نورولوژیک که علائم مشابه با اختلال تبدیلی ایجاد می‌کند یک عامل خطر مهم محسوب می‌شود. برای مثال تشنج‌های غیرصرعی در بیمارانی که صرع دارند بیش از دیگران شایع است.

شیوع اختلال هیستری

علائم گذرای تبدیلی شایع هستند اما شیوع دقیق اختلال نامعلوم است. بخشی از این موضوع به خاطر آن است که تشخیص معمولا نیاز به ارزیابی در سیستم مراقبت ثانویه دارد و فقط در تقریبا 5 درصد ارجاعات به درمانگاه‌های نورولوژی این اختلال دیده می‌شود. بروز سالیانه نشانه‌های تبدیلی پایدار 2 تا 5درصد از هزار نفر در سال تخمین زده می‌شود. همچنین مطالعات همه‌گیرشناسی حاکی از آن هستند که اختلال تبدیلی یا همان علائم هیستری در زنان 2 تا 3 برابر شایع‌تر است.

درمان هیستریک

برای درمان اختلال هیستری داروی خاصی وجود ندارد. متخصصان حوزه سلامت روان اغلب برای بهبود علائم آن رواندرمانی را موثرترین روش درمانی می‌دانند. رواندرمانی می‌تواند با رویکردهای مختلفی اجرا شود. برای مثال درمانگرانی که رویکرد روانکاوی دارند تلاش می‌کنند تا در جلسات تعارض‌های درون روانی بیمار را آشکار کرده و از طریق تفسیر، بینش آگاهانه‌تری در مورد رفتارهای مراجع در اختیارش قرار دهند.

علاوه بر روان درمانی استفاده از هیپنوتیزم تراپی نیز از دیرباز برای بهبود مبتلایان به اختلال هیستری به کار گرفته می‌شد. در هیپنوتیزم بر افزایش تمرکز و دستیابی به سطوح عمیق‌تر هشیاری تاکید می‌شود و از این طریق درمانگر به فرد یاری می‌رساند تا بتواند با جنبه‌هایی از خویش که خارج از دسترس آگاهی هستند ارتباط برقرار کند. برای آشنایی با روش های درمان اضطراب شدید کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره در زمینه اضطراب و اختلالات مرتبط می‌توانید در ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02166419012 با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.

سوالات متداول