ترس از رانندگی با نام‌هایی مثل آمکسوفوبیا یا اکوفوبیا نیز شناخته می‌شود. کسی که دارای ترس از رانندگی است، در هنگام قرار گرفتن در موقعیتی برای رانندگی، دچار ترس شدید و افراطی و همینطور استرس و اضطراب می‌شود. این ترس در برخی افراد به اندازه‌ای شدید است که حتی با تصور اینکه پشت فرمان ماشین در حال رانندگی هستند، دچار ترس و واکنش شدید می‌شوند. مبتلایان به آمکسوفوبیا، به شدت تلاش می‌کنند تا از رانندگی بپرهیزند. برای از بین برد این نوع از ترس روش‌های درمانی متفاوتی وجود دارد. در ادامه ضمن بررسی علت ایجاد ترس ازرانندگی به روش‌های درمان آن نیز می‌پردازیم. برای آشنایی با سایر انواع فوبیا کلیک کنید.

منبع : ترس از رانندگی یا آمکسوفوبیا

ترس از رانندگی

کسانی که دارای ترس از رانندگی و یا اکوفوبیا هستند، به دلیل یک ترس شدید و افراطی نمی‌توانند پشت فرمان بنشینند. معمولا افراد با ترس از رانندگی دچار فوبیا دیگری با نام آگورافوبیا نیز هستند؛ ترسی که باعث می‌شود آن‌ها در موقعیت‌های اضطراب آور، دچار ترس شوند و کنترل خود را از دست دهند.

ترس از رانندگی در دسته اختلالات اضطرابی جای می‌گیرد. افرادی که دچار این ترس هستند؛ یا بعد از گرفتن گواهینامه و رانندگی با این ترس مواجه شده‌اند که معمولا این دسته از افراد رانندگی کردن را کنار می‌گذارند و یا قبل از گرفتن گواهینامه، این ترس را با خود داشته‌اند و تمایلی هم به گرفتن گواهینامه و رانندگی کردن ندارند. برای آشنایی با انواع اختلالات اضطرابی کلیک کنید.

در برخی از موارد همچون تجربه سرعت بالا، از دست دادن کنترل در حین رانندگی، رانندگی به تنهایی و در شب، گیر کردن در ترافیک، رانندگی در هوای بارانی و یا طوفانی و همینطور محیط‌های ناشناخته می‌توانند عامل ایجاد ترس از رانندگی باشند. ممکن است کسانی که دارای ترس شدید از‌رانندگی هستند، حتی از بودن در ماشین نیز اجتناب کنند.

ابعاد ترس از رانندگی

ترس ازرانندگی دارای سه بعد مختلف است که باعث ایجاد فوبیا در فرد می‌شود.

• شناختی : بعد شناختی ترس ازرانندگی به تفکرات فرد اشاره دارد. به عبارتی فرد می‌ترسد با رانندگی کردن و قرار گرفتن در شرایط مختلف، کنترل خود را از دست بدهد و به خود و دیگران آسیب وارد کند.
• احساسات : فرد در زمان رانندگی به ترس و اضطراب شدید دچار می‌شود.
• علائم جسمانی : ترس از رانندگی سبب می‌شود، وقتی فرد پشت فرمان قرار می‌گیرد برخی علائم جسمانی شامل بالا رفتن ضربان قلب، تعریق شدید، مشکل در تنفس، لرزش دست و پا و … را تجربه کند.

علائم ترس از رانندگی

نشانه های ترس ازرانندگی ممکن است با توجه به شدت ترس در افراد مختلف با یکدیگر فرق داشته باشد. در موارد خفیف فرد با قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف همچون ترافیک دچار ترس و اضطراب می‌شود؛ اما در حالت شدید ترس ازرانندگی، فرد حتی با تصور رانندگی کردن نیز استرس و اضطراب شدیدی را متحمل می‌شود. در هر حالت از اصلی‌ترین علائم ترس ازرانندگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اضطراب شدید در هنگام قرار گرفتن پشت فرمان و رانندگی
• بالا رفتن ضربان قلب
• احساس دلهره شدید و سردرگمی
• سرگیجه
• تعریق کف دستان
• پریدن پلک چشم
• از یاد بردن جهت‌ها
• تنگی نفس
• خشکی دهان
• و …

در صورتی که علائم جسمانی ترس از رانندگی ادامه‌دار باشد، ممکن است بر روی عملکرد فرد تاثیرات منفی خود را بگذارد. البته لازم است اشاره کنیم برخی از افراد هیچکدام از علائم جسمانی نامبرده را ندارند و ترس ازرانندگی آن‌ها بی‌علامت می‌باشد.

علل ایجاد ترس از رانندگی 

ترس از رانندگی ممکن است به دلایل مختلفی در افراد ایجاد شود. اما در این قسمت به اصلی‌ترین دلایل ایجاد فوبی رانندگی اشاره کرده‌ایم:

• داشتن تجربه تلخ در گذشته همچون یک حادثه در هنگام رانندگی و تصادف
• کمبود اعتماد به نفس و به خود باور نداشتن
• ترس از اتفاقات بد و تصادف کردن
• داشتن اضطراب شدید برای رانندگی کردن
• ترس از سفر کردن
• فوبیای مواجهه با پلیس
• داشتن فوبیای جای تنگ همچون قرار گرفتن در ماشین

درمان فوبیای رانندگی یا ترس از رانندگی

ترس ازرانندگی با استفاده از روش‌های مختلفی قابل درمان است. در ادامه به برخی روش‌های درمانی برای درمان فوبیای رانندگی اشاره کرده‌ایم. برای آشنایی با سایر روش‌های درمان فوبیا کلیک کنید.

1. شناخت درمانی

از موثرترین روش‌های درمانی برای ترس ازرانندگی، شناخت درمانی است. در این روش سعی بر تغییر افکار فرد می‌باشد؛ چراکه افراد گاهی به دلیل داشتن تصوری غیرواقعی از رانندگی، دچار ترس شدید هستند. درمانگر با شناخت درمانی سعی می‌کند به فرد این احساس را بدهد تا به توانایی‌های خود باور داشته باشد و افکار خود را نسبت به رانندگی تغییر دهد.

2- حساسیت زدایی منظم

از دیگر روش‌های درمان ترس ازرانندگی، حساسیت زدایی منظم است. در این روش درمانگر از فرد می‌خواهد تا لیستی از مواردی که باعث ترس در او در هنگام رانندگی می‌شود را تهیه کند. در مرحله بعدی برخی روش‌های آرام شدن و رها شدن از ترس‌ها را به او می‌آموزد. در نهایت از از او می‌خواهد از کمترین تا بیشترین اضطراب‌های خود را تصور کند و سعی کند ریلکس و آرام باشد. 

3- مواجهه درمانی

مواجهه درمانی دارای شباهت بسیاری به روش حساسیت زدایی منظم است. در این روش درمانگر از فرد می‌خواهد ابتدا از موقعیت‌هایی که کمترین استرس را برای او ایجاد می‌کند تا بیشترین استرس‌ها را تجسم کند تا به مرور با مواجهه با موقعیت، استرس او کم رنگ‌تر شود.

با توجه به توضیحاتی که ارائه کردیم، زمانی روش‌های درمانی برای از بین بردن فوبی رانندگی موثر است که خود فرد از عاملی که باعث ترس او می‌شود، آگاه باشد. به هر حال شرکت کردن در جلسه‌های درمانی به مرور باعث می‌شود ترس ازرانندگی از بین برود. لازم است اشاره داشته باشیم که در موارد شدید اکوفوبیا درمانگر از درمان دارویی همچون داروهای ضداضطراب و یا ضدافسردگی نیز استفاده می‌کند.

نکات پایانی 

• برای از بین بردن فوبیای رانندگی، می‌توانید در هنگام رانندگی پیش شخصی باشید که به رانندگی‌اش اعتماد دارید. 
• سعی کنید در هنگام رانندگی لباس راحت بر تن داشته باشید و موسیقی آرامی را برای خود پخش کنید.
• زمانی اقدام به رانندگی کنید که احساس می‌کنید دارای تسلط کافی هستید.
• در مواقعی که دیرتان شده است، رانندگی نکنید. 
• مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار باعث تشدید استرس و اضطراب می‌شود؛ بنابراین از نوشیدن نوشیدنی‌های کافئین‌دار قبل از رانندگی اجتناب کنید.
• در حین رانندگی به افراد مزاحم و کسانی که اقدام به بوق زدن می‌کنند، بی‌توجه باشید. این عوامل بیرونی نباید باعث شود شما دست و پای‌تان را گم کنید. 
• اگر به تازگی رانندگی را آموخته‌اید، سعی کنید جاهای شلوغ نروید.
• به خودتان و توانایی‌تان ایمان و باور داشته باشید.
• از روش‌های درمانی موثر برای از بین بردن فوبی رانندگی، تجربه واقعیت مجازی است.
• سعی کنید برای کوتاه کردن دوره درمان حتما از خدمات مشاوره روانشناسی بهره ببرید.

برای دریافت مشاوره در زمینه انواع ترس‌ها می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02191002360 تماس بگیرید.

سوالات متداول